Balantidioza: jakie są przyczyny i objawy tej choroby jelit?

Balantidioza to nazwa choroby, która pochodzi od czynnika wywołującego chorobę, pasożyta Balantidium coli. Jest to rzadka choroba występująca na całym świecie, która atakuje głównie ludzkie jelito grube.

Charakterystykę choroby, objawy, diagnozę, aktualne opcje leczenia i wiele innych interesujących informacji można znaleźć w tym artykule.

Jest to rzadka choroba zakaźna wywoływana przez pasożyta, specjalnego pierwotniaka zwanego przywrą jelitową - Balantidium coli. Jest to infekcja jelitowa, która atakuje jelito grube, powodując proces zapalny i powstawanie specyficznych głębokich wrzodów.

Jeśli balantidioza nie jest leczona, istnieje ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego, pęknięcia (perforacji) jelita i zapalenia otrzewnej.

Balantidium coli ma dwie podstawowe formy - niezakaźną formę ruchliwą i wysoce zakaźną formę nieruchliwą atakującą okrężnicę.

Forma niezakaźna, zwana trofozoitem, to ruchliwe, owalne lub jajowate stadium pierwotniaka. Z kolei bardziej niebezpieczna forma zakaźna cysty lejkowej to nieruchliwa, charakterystycznie okrągła forma, zwana również formą cysty.

Kiedy pierwotniak jelitowy dostanie się do organizmu człowieka, osiedla się w jelicie grubym w przewodzie pokarmowym. Wytwarza substancje toksyczne dla organizmu, co wpływa na rozwój problemów zdrowotnych - zwłaszcza tych związanych z trawieniem i wydalaniem.

Pierwotniak atakuje jelito grube człowieka, a powstające cysty powodują proces zapalny w jelicie grubym, krwawienie, a w późniejszym etapie stopniowe powstawanie głębokich owrzodzeń w tym obszarze.

Z przewodu pokarmowego człowieka usuwane są ważne substancje, takie jak cukry, tłuszcze, białka oraz ważne witaminy i minerały.

Balantidium coli może powodować wydzielanie toksyn, które podrażniają przewód pokarmowy i wewnętrzną ścianę jelita. Konsekwencją jest zmniejszona zdolność absorpcyjna (wchłanianie) przewodu pokarmowego - a zatem zmniejszona funkcja wchłaniania niezbędnych składników odżywczych do organizmu.

Typowe objawy to biegunka i stolce z domieszką krwi i śluzu.

Przebieg balantidiozy jest szczególnie ciężki u osób z osłabionym układem odpornościowym (na przykład u osób zakażonych wirusem HIV lub chorych na AIDS).

Typowe objawy obejmują nudności, brak apetytu, bóle brzucha lub biegunkę i krwawe stolce. Istnieją jednak również przypadki, w których choroba przebiega głównie bezobjawowo, bez wyraźnych objawów zewnętrznych.

Jak wspomniano powyżej, czynnikiem wywołującym zakażenie jest pierwotniak cysta lejkowa Balantidium coli. Pasożyt ten atakuje głównie świnie, ale może również zarażać ludzi poprzez chore zwierzęta lub zanieczyszczenie mięsa lub wody.

Źródłem zakażenia jest zatem głównie świnia domowa. Pasożyt został po raz pierwszy odkryty w 1857 roku.

Balantidium coli jest powszechnym pasożytem dzikich i domowych świń, bydła i małp w krajach tropikalnych. Balantidium coli żyje w jelicie grubym zwierzęcia jako komensal (nieszkodliwy pasożyt, który żywi się resztkami pożywienia żywiciela).

Choroba jest bardziej powszechna na obszarach subtropikalnych i tropikalnych. Poza tymi obszarami najbardziej zagrożone są osoby pracujące ze świniami, bydłem i żywnością.

Choroba przenosi się na ludzi poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z odchodami świń.

Ludzie zarażają się pasożytem głównie poprzez skażone ręce, wodę lub żywność.

Choroba jest zatem przenoszona również poprzez niedostateczną higienę i nieprzestrzeganie środków ostrożności w zakresie higieny pracy.

Krwawe stolce i biegunka (wodniste / rzadkie stolce) są charakterystyczne dla cięższego stadium choroby. Jednak biegunka, bóle brzucha, nudności, brak apetytu i wymioty są częstymi objawami.

U zdrowych osób przebieg choroby jest często łagodny lub bezobjawowy.

Objawy towarzyszące obejmują bóle głowy, zwiększone zmęczenie, ogólne wyczerpanie, złe samopoczucie, podwyższoną temperaturę i utratę masy ciała.

Istnieje ryzyko odwodnienia organizmu z powodu biegunki i wymiotów.

Możliwe objawy i manifestacje balantidiozy:

• Biegunka (luźne/wodniste stolce)
• Niestrawność
• Krew w stolcu
• Śluz w stolcu
• Nudności i wymioty
• Nudności
• Zwiększone zmęczenie i ogólne osłabienie
• Złe samopoczucie i wyczerpanie
• Ból brzucha
• Ból głowy
• Spadek masy ciała
• Odwodnienie (utrata wody)
• Podwyższona temperatura ciała
• Bezsenność

Procedura diagnostyczna polega na zebraniu kompleksowego wywiadu od pacjenta i zidentyfikowaniu zarówno subiektywnych, jak i obiektywnych objawów klinicznych. Ważny jest również wywiad zawodowy, a także identyfikacja potencjalnego kontaktu ze skażonymi produktami lub zwierzętami.

Od pacjenta pobierana jest świeża próbka kału, która jest badana i oceniana w laboratorium w celu zidentyfikowania konkretnego czynnika sprawczego i objawów klinicznych.

W niektórych przypadkach wskazana jest biopsja, podczas której niewielka próbka tkanki jest pobierana miejscowo bezpośrednio z okrężnicy z błony śluzowej jelita (specjalne skrobanie).

Możliwe jest wykonanie dodatkowych badań przez gastrointestinologa (badanie palpacyjne, kolonoskopia lub inne badania obrazowe).

Wskazana jest interdyscyplinarna współpraca między lekarzem prowadzącym badanie (gastrointestinologiem) a mikrobiologiem i infekologiem.

Celem badania jest wykazanie obecności pasożyta Balantidium coli w stolcu lub błonie śluzowej jelita, a poprzez diagnostykę różnicową możliwe jest potwierdzenie lub wykluczenie choroby balantidioza.

Po wyleczeniu i poprawie objawów klinicznych zaleca się ponowne sprawdzenie i wykluczenie obecności resztkowego zakażenia balantidiozą w organizmie pacjenta poprzez badanie biologiczne stolca.