Leczenie i leki na chorobę Alzheimera - jaki schemat pomoże?

Leczenie demencji Alzheimera jest złożone i wykorzystuje wszystkie dostępne opcje farmakoterapii objawowej.

Jednak niefarmakologiczne metody leczenia również odgrywają ważną rolę, w tym trening poznawczy, interakcje psychospołeczne, edukacja opiekunów, terapia z udziałem zwierząt, muzykoterapia, aromaterapia i wiele innych.

Leczenie farmakologiczne dzieli się na "pierwotne" i "wtórne".

• Terapia pierwotna wykorzystuje tak zwane środki poznawcze. Są to leki do objawowego leczenia deficytów poznawczych w demencji. Spowalniają one postęp choroby. Należą do nich antycholinesterazy, memantyna i ekstrakt z miłorzębu japońskiego.
• Inne leki stosowane w leczeniu neuropsychiatrycznych objawów demencji, takich jak depresja, nazywamy leczeniem drugorzędowym.

Bardzo skutecznym leczeniem jest hamowanie enzymów rozkładających acetylocholinę. Są to inhibitory cholinoesterazy, które skutecznie spowalniają postęp klinicznych objawów demencji.

Przynoszą one największe korzyści, gdy są wprowadzane we wczesnych stadiach demencji. Do 50% pacjentów z chorobą Alzheimera opisuje nie tylko poprawę funkcji poznawczych, ale także utrzymanie tempa codziennego funkcjonowania.

Często stosowane są trzy inhibitory cholinoesterazy: donepezil, rywastygmina i galantamina.

Podczas leczenia może wystąpić wiele działań niepożądanych:

• bradykardia
• zwiększone wydzielanie kwasu żołądkowego
• zwiększona drażliwość przewodu pokarmowego
• nudności
• biegunka
• anoreksja (brak apetytu).

Z drugiej strony, zaletą jest niskie obciążenie wątroby i niskie ryzyko interakcji lekowych.

Memantyna jest podstawowym lekiem przeciwko postępowi choroby Alzheimera. Jej najważniejszym mechanizmem działania jest zapobieganie uwalnianiu glutaminianu. Rezultatem jest poprawa funkcji poznawczych, zwłaszcza upośledzenie pamięci, ale także spowolnienie utraty komórek nerwowych, a tym samym postęp demencji.

Memantyna jest zwykle dobrze tolerowana przez pacjentów, z minimalnymi skutkami ubocznymi, które występują rzadko. Najczęstsze z nich to zawroty głowy, bóle głowy, zaparcia i senność.

Szczególne miejsce w leczeniu demencji zajmuje ekstrakt z miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba), który poprawia krążenie krwi, działa neuroprotekcyjnie, usuwa wolne rodniki i tym samym jest przeciwutleniaczem.

Jest stosowany głównie w leczeniu łagodnych zaburzeń poznawczych, otępienia naczyniowego i wczesnych stadiów demencji zwyrodnieniowej. W leczeniu AD jest to raczej terapia wspomagająca, z istniejącą terapią memantyną i inhibitorami cholintransferazy.

Lek jest nietoksyczny, bardzo dobrze tolerowany, a łagodne skutki uboczne obejmują możliwe działanie przeciwpłytkowe, tj. zwiększone ryzyko krwawienia.

Niezbędnym elementem leczenia jest również wsparcie neuropsychiatryczne - stosowane są leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne, ale ich stosowanie wymaga ostrożności, zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku.

Rokowanie

Demencja Alzheimera jest stale postępującą chorobą, bez krótkotrwałych wahań. Mogą występować okresy bez progresji, zwane plateau, kiedy stan kliniczny jest stabilny przez dłuższy czas.

Choroba jest jednak nieodwracalna i nieuleczalna, a nawet śmiertelna.

Średni czas przeżycia od diagnozy do śmierci wynosi 7-8 lat.

Zdarzają się przypadki, w których pacjenci przeżywają 15 lat lub dłużej. Czas przeżycia zależy od kilku czynników. Najważniejszym dobrym czynnikiem prognostycznym jest wczesne wykrycie i rozpoznanie choroby, a tym samym wczesne rozpoczęcie leczenia wspomagającego.