Choroba Bechterewa: jakie są jej przyczyny i objawy prowadzące do niepełnosprawności?

Szacuje się, że około jeden procent populacji cierpi na tę chorobę. Przyczyna choroby i jej przyczyny są nadal niejasne.

Współczesna medycyna poczyniła postępy w jej wyjaśnianiu. Nazwa choroby pochodzi od rosyjskiego neurologa Vladimira Bechtereva.

Profesjonalnie choroba nazywana jest zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa lub po prostu Bechterev. Inne nazwy to na przykład morbus Bechterev i spondylitis ankylosans.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa jest ogólnoustrojową chorobą zapalną typu reumatycznego. Dotyka głównie kręgosłupa, często również stawów barkowych i biodrowych. Z drugiej strony rzadziej dotyka innych stawów.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa = radiograficzne osiowe zapalenie stawów kręgosłupa.
Należy do grupy zapalenia stawów kręgosłupa.

Dokładna przyczyna choroby nie jest znana. Czynniki ryzyka są prawdopodobnie zaangażowane w rozwój choroby. Należą do nich czynniki genetyczne i immunologiczne oraz choroby zakaźne. Wykazano nawet występowanie dziedziczne.

Stwierdzono związek między obecnością specyficznego antygenu HLA-B27. Prawdopodobnie nie jest to związek przyczynowy, ponieważ obecność tego antygenu niekoniecznie oznacza występowanie choroby. Zwiększa jedynie ryzyko.

Początek objawów jest bardzo powolny.

Najczęstszym objawem choroby jest sztywność stawów. Choroba jest przewlekła, a stawy cierpią z powodu stanu zapalnego, który jest również związany z oznakami i objawami choroby.

Ten rodzaj choroby układu mięśniowo-szkieletowego zwykle zaczyna się objawiać przed 30 rokiem życia. Z drugiej strony rzadko występuje u nastolatków i dzieci. Dotyka około 1% populacji.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa dotyka:

• więcej mężczyzn niż kobiet, w stosunku 7:1
• najczęściej zaczyna objawiać się między 20 a 30 rokiem życia
• rzadziej występuje po 35 roku życia
• po 40. roku życia choroba zwykle już nie występuje
• dotyka około 0,2-0,9% populacji
  

  

Najczęściej dotyka kręgosłupa, zwłaszcza odcinka lędźwiowego.

Jednak ten przewlekły stan zapalny powoduje również problemy w innych częściach kręgosłupa. Oprócz kręgosłupa wpływa również na stawy barkowe i biodrowe. Rzadziej na inne stawy.

Proces zapalny wpływa na obszar stawu, więzadła, krążki międzykręgowe oraz inne struktury stawowe i pobliskie. Z czasem w tych obszarach dochodzi do kostnienia (zmian kostnych).

Skostnienie powoduje usztywnienie kręgosłupa w każdej pozycji.

Oprócz problemów z układem mięśniowo-szkieletowym, choroba Bechterewa może wpływać na inne układy narządów. Choroba wpływa na oko (jako zapalenie oka, tęczówki), ale także na przewód pokarmowy. Może również wpływać na układ sercowo-naczyniowy (zapalenie osierdzia, zapalenie wsierdzia, wady zastawkowe), płuca lub nerki.

Obecność antygenu HLA-B27 odgrywa rolę w rozwoju choroby. Antygen ten występuje jednak u mniej niż 10% populacji. Antygeny HLA to cząsteczki na powierzchni komórek. Cząsteczki te są wykorzystywane przez układ odpornościowy do rozpoznawania własnych komórek od komórek obcych.

Obecność tego antygenu nie gwarantuje wystąpienia choroby, ale prawdopodobieństwo jej wystąpienia wzrasta nawet 300-krotnie. Do 90% przypadków jest potwierdzonych przez HLA.

Dziedziczność jest również czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby. Bechterewa nie jest chorobą bezpośrednio dziedziczną, ale istnieją pewne dowody na związek dziedziczny, ponownie w powiązaniu z antygenem HLA-B27.

Zazwyczaj choroba ta objawia się głównie w stawach, które są sztywne i bolesne. Bardzo często osoba z tą chorobą budzi się ze snu z powodu sztywności i bólu stawów.

Chorobie towarzyszy przewlekły ból kręgosłupa.

Kręgosłup staje się coraz mniej elastyczny w wyniku kostnienia (usztywnienia). Postęp jest stosunkowo powolny, ale niektóre osoby dotknięte tą chorobą mogą doświadczyć całkowitego unieruchomienia kręgosłupa.

W niektórych przypadkach objawy są zauważalne w dużych stawach, takich jak stawy biodrowe lub kolanowe, a rzadziej w małych stawach, takich jak stawy palców.

Objawy towarzyszące chorobie obejmują zmęczenie, gorączkę, ból w klatce piersiowej przy głębokim oddychaniu i obrzęk dużych stawów. Skóra nad dotkniętym stawem może być zaczerwieniona i mogą wystąpić deformacje.

U niektórych osób z tą chorobą występuje zapalenie tęczówki oka.

Podsumowanie objawów choroby Bechterewa:

• Często występuje przewlekły ból kręgosłupa, ból nocny i poranny.
• długotrwały ból stawów
• ból pięty
• ból w klatce piersiowej
• bóle nocne i spoczynkowe, które ustępują po poruszaniu się
• upośledzona ruchomość kręgosłupa do czasu rozgrzania
• w ciężkich i późniejszych stadiach całkowite ograniczenie ruchomości kręgosłupa, a tym samym niepełnosprawność
• sztywność poranna, może utrzymywać się przez godzinę
• uszkodzenie stawów, deformacje, zaokrąglenie pleców
• uszkodzenie innych narządów ogólnoustrojowych i wynikające z tego trudności
  • układ sercowo-naczyniowy (zapalenie osierdzia, zapalenie wsierdzia, wady zastawkowe)
  • płuca
  • przewód pokarmowy
  • nerki
  • oko, zapalenie oka, tęczówki, wrażliwość na światło
• zmęczenie
• wzrost temperatury ciała
• obrzęk w dużych stawach
• zaczerwienienie skóry nad stawem
• oddzielanie się paznokci
  

  

W chorobie Bechterewa zgięcie kręgosłupa i postawa są typowe:

• postawa zgięciowa do przodu
• wydłużenie głowy
• zaokrąglone barki
• spłaszczona i wysklepiona klatka piersiowa (kifoza, tj. skrzywienie kręgosłupa)

Choroba jest diagnozowana powoli, częściowo dlatego, że na przykład poranna sztywność lub ból stawów wraz z możliwą deformacją stawów są stosunkowo niejasnymi objawami.

Badanie obejmuje wywiad lekarski, badania krwi w celu sprawdzenia obecności antygenu HLA-B27, badania laboratoryjne w celu określenia odpowiedzi immunologicznej organizmu oraz badanie fizjologiczne stawów i ich elastyczności.

Przeprowadzane są również regularne badania rentgenowskie w celu monitorowania przebiegu choroby.

Tak zwane zmodyfikowane kryteria nowojorskie, pochodzące z 1984 roku, są również wykorzystywane do postawienia diagnozy, której celem jest zidentyfikowanie trzech objawów klinicznych i jednego obiektywnego wyniku radiologicznego.

Tabela przedstawia nowojorskie kryteria oceny choroby Bechterewa.

Następnie rozpoznanie opiera się na obecności bólu kręgosłupa, wywiadzie rodzinnym, zapaleniu rogówki oraz zapaleniu stawów i ścięgien. Pomocna jest również dobra reakcja dolegliwości na niesteroidowe leki przeciwzapalne, czyli leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym.

W rozpoznaniu choroby Bechterewa wykorzystuje się również rezonans magnetyczny (MRI). Jeśli początek choroby występuje w okresie dojrzewania, tj. poniżej 16 roku życia, spodziewany jest gorszy przebieg.

Gorszy przebieg jest również przewidywany w przypadku obecności zapalenia stawów poza kręgosłupem, zapalenia oka lub jelit oraz łuszczycy.

Choroba charakteryzuje się powolnym, stopniowym początkiem.

Pierwszym objawem jest usztywnienie kręgosłupa w obrębie miednicy i kości krzyżowej. Inne dolegliwości mogą nie być związane z tym okresem. Choroba może również objawiać się nietypowo w postaci bolesnych epizodów.

Bolesna postać przypomina ostre lumbago lub zespół lumboischalgiczny i może jej towarzyszyć gorączka i stan zapalny stawów.

Z czasem na pierwszy plan wysuwają się objawy usztywnienia kręgosłupa, czyli ból i inne dolegliwości wynikające ze zmian zwyrodnieniowych.

Ból początkowo pojawia się zwłaszcza rano.

Po rozgrzaniu osoba odczuwa poprawę, a ból ustępuje. Sztywność ta zwykle utrzymuje się w ciągu godziny po przebudzeniu.

Ból nasila się podczas odpoczynku i bierności.

Rozwój choroby jest zwykle kwestią lat, ale w rzadkich przypadkach może nastąpić w ciągu kilku miesięcy.

Problemy z ruchomością kręgosłupa i stawów pogarszają się. Ból staje się bardziej intensywny. W większości przypadków choroba kończy się całkowitym unieruchomieniem dotkniętych struktur, co oznacza niepełnosprawność.

Jeśli choroba jest izolowana tylko do zajęcia kręgosłupa, określa się ją jako spondyloarthrosis ankylopoetica simplex. Ta ostatnia jest dalej podzielona na dwie formy.

Postać wstępująca (klasyczna) dotyka przede wszystkim stawów w kości krzyżowej, tak zwanych stawów SI (stawów krzyżowo-biodrowych).

Z czasem rozprzestrzenia się na inne części kręgosłupa, tj. kręgosłup lędźwiowy, piersiowy i szyjny. Postać zstępująca występuje głównie u kobiet i jest mniej powszechna. Dotyka głównie pleców.

Co pomaga w chorobie

Jak wspomniano w części dotyczącej leczenia, ważna jest modyfikacja środowiska i stylu życia, a w otyłości zmniejszenie masy ciała lub unikanie przybierania na wadze. Aktywność fizyczna jest niezbędna. Różne ćwiczenia, stosowanie ciepła lub biolampy są odpowiednie dla tej choroby.

Przydatne informacje można również uzyskać w klubach i na forach internetowych. Są one dostarczane przez ekspertów i osoby, które mają osobiste doświadczenia z chorobą. Każda informacja może być pomocna w walce z pogłębiającymi się trudnościami.