Leczenie schwannoma: obserwacja, w razie potrzeby operacja + inne metody

Jeśli guz jest niewielkich rozmiarów i nie uciska żadnych ważnych struktur mózgu, częste monitorowanie za pomocą rezonansu magnetycznego i regularna audiometria są odpowiednie bez jakiejkolwiek interwencji terapeutycznej.

Każde leczenie wiąże się z powikłaniami i skutkami ubocznymi, które mogą nawet nieznacznie pogorszyć stan neurologiczny pacjenta. Dlatego konieczne jest rozważenie stosunku ryzyka do korzyści.

Jeśli jednak guz jest już zbyt duży, stosuje się leczenie. Istnieje kilka metod usunięcia guza lub zatrzymania jego wzrostu.

Główne metody leczenia nerwiaka akustycznego obejmują:

• Neurochirurgia
• Radiochirurgia stereotaktyczna
• Radioterapia stereotaktyczna

Przy podejmowaniu decyzji, czy odpowiednia jest inwazyjna operacja czy nieinwazyjna metoda, brany jest pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta, wiek oraz lokalizacja lub rozmiar guza.

Neurochirurgia

Jest to inwazyjna procedura, której celem jest usunięcie całości lub przynajmniej znacznej części guza. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Wskaźnik powodzenia jest stosunkowo wysoki. Około 90% guzów zostaje usuniętych.

Jeśli guz nie może zostać całkowicie usunięty z powodu skomplikowanej lokalizacji lub wysokiego ryzyka trwałych następstw, usuwa się tylko jego część.

Pozostała tkanka jest poddawana radioterapii, która zatrzymuje wzrost pozostałej części guza, zapobiegając jego ponownemu uciskowi na ważne struktury mózgu.

Podczas operacji najpoważniejszym ryzykiem jest uszkodzenie nerwu statoakustycznego z trwałą i nieodwracalną utratą słuchu oraz uszkodzenie nerwu twarzowego, który znajduje się w pobliżu.

Uszkodzenie tego nerwu, n. facialis, spowoduje paraliż mięśni twarzy środkowej części twarzy. Stan ten jest bardzo trudny do rehabilitacji. Pacjenci pozostają z trwałymi następstwami.

Innym ryzykiem jest uszkodzenie pnia mózgu, które może być śmiertelne.

Aby uniknąć tego ryzyka, neurochirurdzy stosują neuromonitoring okołooperacyjny.

Metody radioterapii

Radioterapia jest nieinwazyjną metodą leczenia. Nie narusza powłoki skórnej pacjenta, a leczenie jest stosowane zewnętrznie. Jest stosowana w leczeniu zarówno nowotworów złośliwych, jak i łagodnych.

Radioterapia jest stosowana w celu zatrzymania wzrostu guza, który może się nawet zmniejszyć.

Polega ona na napromieniowaniu określonego obszaru jonizującym promieniowaniem radioaktywnym. Promieniowanie to zakłóca wzrost komórek guza. W rezultacie komórki nowotworowe przestają się namnażać i zaczynają obumierać.

Radiochirurgia stereotaktyczna

W radiochirurgii stereotaktycznej miejsce guza jest napromieniane wysoką dawką promieniowania, specjalnie przyciętą wiązką, w jednym strzale, przy minimalnym wpływie na otaczającą zdrową tkankę mózgową.

Cienkie wiązki promieniowania są kierowane na cel z różnych kierunków, oszczędzając otaczające struktury i tworząc przecięcie wiązek o wysokiej dawce w guzie.

Do leczenia guzów mózgu za pomocą radiochirurgii stereotaktycznej stosuje się różne nowoczesne urządzenia, na przykład CyberKnife®, który wykorzystuje ramię robota, Gamma Knife lub akcelerator liniowy LINAC.

Różnica między nimi polega na rodzaju wytwarzanego promieniowania. CyberKnife wykorzystuje sztucznie wytwarzane promieniowanie jonizujące. Gamma Knife wykorzystuje naturalne źródło promieniowania jonizującego, którym jest kobalt.

Akcelerator liniowy wykorzystuje promieniowanie wytwarzane podczas hamowania szybko poruszających się elektronów.

Celem procedury jest zapobieganie dalszemu wzrostowi nerwiaka. Pozostałości słuchu są zachowane, a nerw wzrokowy jest omijany, co pozwala zachować wzrok. Jest również stosowany jako leczenie pooperacyjne w przypadku guzów, które nie zostały całkowicie usunięte.

Podstawowym krokiem w rozpoczęciu leczenia jest zlokalizowanie miejsca guza i przymocowanie go za pomocą pierścienia stereotaktycznego.

Pierścień stereotaktyczny mocowany jest do głowy pacjenta za pomocą czterech śrub węglowych z tytanowymi końcówkami bezpośrednio do kości czaszki.

Taki pierścień jest najczęściej wykonany z tytanu lub ceramiki. Materiał ten nie tworzy tzw. artefaktów na obrazach tomografii komputerowej (CT).

Stałe mocowanie jest niezbędne do prawidłowego napromieniowania niewielkiego guza. Pacjent nie porusza się nawet o milimetr, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia zdrowej tkanki.

Napromienianie stereotaktyczne trwa około 30-60 minut. Po usunięciu pierścienia stereotaktycznego leczony pacjent pozostaje hospitalizowany przez 1 do 2 dni, w zależności od stanu klinicznego pacjenta.

To specjalne napromienianie jest dostępne tylko na wysoko wyspecjalizowanych oddziałach onkologicznych.

Radioterapia stereotaktyczna

Jeśli guz jest zlokalizowany w pobliżu struktur krytycznych (pień mózgu, struktury wzrokowe, podwzgórze), powtarzane napromienianie stereotaktyczne jest wykonywane w mniejszych dawkach około 3-7 razy.

Zapobiega to uszkodzeniu otaczających zdrowych struktur krytycznych przez wysokie dawki promieniowania.

Leczenie trwa 3-5 dni i jest dobrze tolerowane przez pacjentów.

Oczywiście leczenie to ma wiele skutków ubocznych, w tym wypadanie włosów, podrażnienie skóry i problemy neurologiczne spowodowane niską absorpcją promieniowania przez zdrowe części mózgu.