Czym jest błonica: przyczyny, objawy i szczepienia

Błonica jest zakaźną chorobą bakteryjną. Czynnik wywołujący błonicę atakuje błonę śluzową górnych dróg oddechowych i tworzy typowy szaro-żółto-biały nalot. Choroba objawia się głównie w krtani, migdałkach i błonie śluzowej nosa.

Choroba jest obecnie rzadka w krajach rozwiniętych.

Przyczynę, przebieg, objawy, leczenie, szczepienia i wiele innych interesujących informacji można znaleźć w poniższym artykule.

Co to jest błonica?

Błonica jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez beztlenową bakterię o nazwie Corynebacteriumdiphtheriae (corynebacteria).

Jest to bakteria, która może zarażać wyłącznie ludzi.

Choroba może przebiegać z łagodnymi objawami, ale nieleczona może powodować stan zagrażający życiu. W przeszłości, przed erą antybiotyków i szczepionek, była to choroba o wysokim wskaźniku śmiertelności.

Infekcja i proces zapalny zlokalizowane są głównie w gardle, migdałkach, błonie śluzowej nosa, a w niektórych przypadkach na skórze lub spojówce oka.

Jest to proces zapalny w błonach śluzowych, któremu towarzyszy tworzenie się blaszek rzekomych, obrzęk (powiększenie) szyjnych węzłów chłonnych i wysoka temperatura ciała.

Nieleczona choroba ma ciężki przebieg, z uszkodzeniem nerwów, a następnie paraliżem strun głosowych, mięśni połykania i podniebienia miękkiego.

W najcięższych przypadkach dochodzi do zapalenia mięśnia sercowego oraz uszkodzenia nerek i układu nerwowego.

Błonica i jej występowanie

Błonica jest obecnie klasyfikowana jako choroba o minimalnej częstości występowania w krajach rozwiniętych.

Jednak w przeszłości błonica była jedną z najczęstszych przyczyn zgonów, a dzięki opracowaniu szczepionek zeszła na dalszy plan.

Jeśli kraje szczepią wysoki odsetek populacji dzieci, choroba ta prawie nie występuje w danym kraju.

Znana była epidemia błonicy w krajach byłego Związku Radzieckiego (Rosja, Ukraina, Białoruś). Po jego upadku obowiązkowe szczepienia zostały tymczasowo zaniedbane, co spowodowało epidemiczny wzrost zachorowań i dużą liczbę zgonów.

Błonica nadal występuje w niektórych krajach rozwijających się, zwłaszcza w biednych krajach Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej.

Czynnikiem wywołującym chorobę jest...

Błonica jest zakaźną chorobą bakteryjną przenoszoną przez bakterię Corynebacterium diphteriae.

Bakteria ta ma charakterystyczny wygląd w kształcie pręcika, jest nieruchoma, należy do odpornych gatunków bakterii i jest długotrwale odporna na różne rodzaje powierzchni i tekstyliów.

Patogen rozprzestrzenia się drogą kropelkową i bezpośrednią.

Bakteria może być przenoszona drogą powietrzną i przez uszkodzoną skórę (rany). Najczęściej dostaje się do organizmu przez krtań i błonę śluzową nosa.

Źródłem zakażenia jest osoba zakażona, chory pacjent, ale także bezobjawowi nosiciele infekcji.

Bakteria wytwarza 3 toksyny, a mianowicie cytotoksynę (niszczy lokalne komórki otaczające), kariotoksynę (wpływa na serce) i neruotoksynę (wpływa na układ nerwowy).

Początkowo błonica objawia się w podobny sposób jak dławica piersiowa. Jednak niedocenianie diagnozy i niewłaściwe leczenie prowadzi do rozwoju choroby i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia.

Występują procesy zapalne z tworzeniem się blaszek (pseudomembran) i martwicą zakażonych tkanek. Występuje pogorszenie połykania i samego oddychania.

Podsumowanie możliwych objawów błonicy:

• Wysoka temperatura ciała - gorączka
• Zmęczenie i złe samopoczucie
• Ogólne osłabienie
• Złe samopoczucie i osłabienie, złe samopoczucie, osłabienie i złe samopoczucie.
• Dreszcze
• Obecność powłoki rzekomobłoniastej w gardle
• Ból i obrzęk gardła
• Obrzęk węzłów szyjnych
• Trudności w oddychaniu
  • Duszność i kaszel
  • Świszczący oddech podczas oddychania
  • Chrypka
• Nadmierne wydzielanie śliny
• Bolesne połykanie
• Wydzielina z nosa
• Ból głowy
• Zmiany (uszkodzenia) na skórze
• Zmiany na spojówce oczu
• Zmiany w okolicy narządów płciowych

Kluczem do diagnozy jest wczesne zgłoszenie się do lekarza, gdy wystąpią typowe objawy początkowe, takie jak ból gardła i podwyższona temperatura ciała.

Lekarz przeprowadzi wywiad lekarski, oceni objawy kliniczne i zbada pacjenta, oglądając i czując górne drogi oddechowe. Skoncentruje się na historii podróży, powiększonych węzłach chłonnych szyjnych, zaczerwienieniu i obrzęku gardła oraz obecności płytki nazębnej.

Zdiagnozuje obecność bakterii błonicy poprzez pobranie wymazu z dotkniętego obszaru i późniejsze badanie mikrobiologiczne w laboratorium.

Objawy mogą być niejasne i podobne do zapalenia migdałków, dlatego zawsze należy pobrać wymaz z gardła, nosa lub innego miejsca zakażenia.

W ramach diagnozy pobierana jest krew w celu określenia obecności procesu zapalnego w organizmie i patogenu w krwiobiegu pacjenta.

Potwierdzając obecność Corynebacterium diphtheriae w ślinie lub krwi, błonica jest następnie diagnozowana.

W niektórych przypadkach badanie radiologiczne i EKG (elektrokardiografia) są wskazane do diagnostyki różnicowej i określenia stopnia zaawansowania choroby.

Okres inkubacji błonicy trwa około 2-5 dni, po czym pojawiają się pierwsze objawy.

Początkowo błonica ma objawy podobne do zapalenia migdałków.

Zakażona osoba jest zmęczona, ma wysoką gorączkę i odczuwa ból gardła. Występuje brak apetytu, ogólne osłabienie i złe samopoczucie.

Bakteria błonicy uszkadza błony śluzowe górnych dróg oddechowych, które obumierają w wyniku infekcji. Na powierzchni dróg oddechowych (zwłaszcza w jamie ustnej) tworzą się charakterystyczne żółto-białe płytki - pseudomembrany.

Toksyna bakteryjna powoduje martwicę zakażonych tkanek i tworzy szaro-białe błony rzekome złożone z martwych komórek, fibryny i leukocytów..

W wyniku rozprzestrzeniania się choroby i pobudzenia węzłów chłonnych szyi dochodzi do zaburzeń połykania, oddychania oraz przyjmowania pokarmów i płynów.

Taka powiększona szyja jest również znana jako szyja cesarska.

Błonica najczęściej objawia się w tak zwanej postaci gardłowej w górnych drogach oddechowych, zwłaszcza w krtani, migdałkach i błonie śluzowej nosa. W rzadszych przypadkach choroba objawia się na spojówkach, skórze lub w okolicy narządów płciowych.

Bakterie mogą również przedostać się do krwiobiegu, gdzie toksyny uszkadzają głównie komórki mięśnia sercowego.

Jeśli infekcja rozprzestrzeni się i wystąpią powikłania, drogi oddechowe stają się niedrożne. Może to prowadzić do śmierci. Ciężka błonica może prowadzić do tak zwanej błonicy złośliwej, której często towarzyszy zapalenie mięśnia sercowego lub ataki na nerki i układ nerwowy.

Profilaktyka i szczepienia przeciwko błonicy

Najskuteczniejszą ochroną przed błonicą jest szczepienie.

Obecnie szczepi się substancją o nazwie DTaP, która jest szczepionką przeciwko kilku poważnym chorobom jednocześnie. Podstawowe szczepienie składa się w sumie z 3 dawek szczepionki.

Idealną datą podania pierwszej dawki szczepionki jest 10. tydzień życia dziecka. Dziecko otrzymuje wszystkie 3 dawki w pierwszym roku życia.

Pierwsza dawka jest podawana w trzecim miesiącu życia noworodka, druga dawka 2 miesiące później, a trzecia dawka 6 miesięcy po drugiej dawce.

Możliwe działania niepożądane po szczepieniu mogą być miejscowe w postaci zaczerwienienia i bolesności w miejscu wstrzyknięcia lub ogólne w postaci nieznacznie podwyższonej temperatury i bólu głowy.

Szczepionka DTaP:

• D - diphtheria (błonica)
• T - tężec
• P - krztusiec(koklusz)

Szczepionka jest łączona z produktem przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, inwazyjnym zakażeniom Haemophilus i polio (poliomyelitis).

Szczepienie w wieku dorosłym można wykonywać co 15 lat, ponieważ poziom nabytych przeciwciał może obniżać się wraz z wiekiem.

Ponieważ jest to infekcja bakteryjna, nie ma innej profilaktyki niż szczepienia, jednak możliwe jest wyeliminowanie ryzyka zakażenia poprzez przestrzeganie standardów higieny i unikanie kontaktu z potencjalnie zakażonymi osobami w krajach rozwijających się wysokiego ryzyka.

Jeśli miałeś bliski kontakt z osobą, u której zdiagnozowano błonicę, natychmiast skontaktuj się z lekarzem rejonowym. Lekarz pobierze próbkę krwi i wymaz z dróg oddechowych, aby wykluczyć lub potwierdzić zakażenie błonicą.

Konieczna jest wczesna diagnoza i specjalistyczne leczenie antybiotykami.

Błonica nie jest obecnie powszechna w krajach rozwiniętych. Szybkie rozpoznanie choroby i izolacja mogą być zatem problematyczne. Późne rozpoczęcie leczenia stwarza wysokie ryzyko powikłań zdrowotnych.

Dlatego najskuteczniejsza jest profilaktyka w postaci szczepień.