Glista ludzka, tęgoryjec, glista dziecięca: jakie są jej przyczyny i objawy?

Glistnica to choroba jelit wywoływana przez pasożyta Ascaris lumbricoides, znanego również jako glista dziecięca lub tęgoryjec.

Pasożyt to organizm (pasożyt), który żyje kosztem innego organizmu.

Robaki pasożytnicze to organizmy z rozwiniętym układem nerwowym, pokarmowym, wydalniczym i rozrodczym.

Krótka klasyfikacja gatunków robaków pasożytniczych zamieszkujących ludzkie ciało

Ze względu na kształt, robaki dzielą się na płaskie i zaokrąglone.

Robaki płaskie - Plathelminthes

Przywry - Trematoda

Wnikają w skórę po kąpieli w niebezpiecznych wodach.

Mogą pasożytować w przewodzie pokarmowym, oddechowym lub gdziekolwiek indziej.

Pierwszym objawem jest wysypka skórna z wyraźnym swędzeniem, obrzękiem i powiększonymi węzłami chłonnymi, zaledwie kilka godzin po zakażeniu.

Później pojawia się gorączka, zmęczenie, ból głowy, ból kończyn, ból brzucha i biegunka.

Tasiemiec/teniaza - tasiemce

Dorosłe osobniki pasożytują w jelitach, a ich larwy pasożytują w narządach ciała, powodując różne objawy w zależności od ich kolonizacji.

Objawy są następujące:

• ból głowy
• napady padaczkowe
• paraliż kończyn
• zaburzenia widzenia
• nadmierne napięcie mięśni
• guzki w klatce piersiowej i kończynach górnych

Glisty - Nemathelminthes

• Są okrągłe w przekroju poprzecznym
• Żyją swobodnie w glebie i wodzie, ale także na roślinach i zwierzętach.
• Ich układ trawienny składa się z otworu ustnego, przez który wysysają składniki odżywcze potrzebne do ich wzrostu, a kończy się otworem odbytu.

Enterobius vermicularis

Ma kształt cylindryczny lub nitkowaty, białawy kolor.

Samiec ma długość 2-5 mm, a samica 8-13 mm.

Są widoczne na stolcu wkrótce po defekacji.

Objawy:

• intensywne swędzenie wokół odbytu, gdzie glisty składają jaja
• dzieci są niespokojne, niespokojne
• ból brzucha
• nudności
• wymioty
• moczenie nocne

Glista ludzka cienkogłowa - Trichuris trichiura

Mają kształt stożka z włoskowatym zwężeniem w części głowowej, które przyczepia się do ściany jelita grubego.

Ich kolor jest jasnoróżowy.

Samiec ma długość 30-45 mm, a samica 35-50 mm.

Choroba może przebiegać bezobjawowo lub jako problemy trawienne.

Objawy:

• ból w górnej części brzucha
• brak apetytu
• powiększenie brzucha
• nudności
• wymioty
• wzrost temperatury
• ból głowy
• zawroty głowy
• bezsenność
• przewlekła biegunka ze śluzem lub krwią

Tęgoryjec ludzki - Ankylostomiasis, Ancylostoma duodenale, Necator americanus

Ma kształt cylindryczny.

Przyczepia się do błony śluzowej jelita cienkiego przez otwór gębowy i uszkadza zębami naczynia krwionośne błony śluzowej.

Samiec mierzy 8-11 mm, a samica 10-13 mm.

Objawy:

• objawy skórne, swędzenie części skóry z zapaleniem skóry
• rzadko z kaszlem
• nudności i wymioty
• uczucie pieczenia w gardle może wystąpić po zjedzeniu skażonych warzyw
• zwiększone wydzielanie śliny
• ból brzucha, powiększenie brzucha
• cuchnąca biegunka o zabarwieniu od czerwonego do czarnego
• krew w stolcu.

Węże jelitowe - Trichostrongylus spp, Strongyloides stercoralis

Pasożytuje na ssakach (kotach, psach...) i może być przenoszony na ludzi.

Pasożytuje w żołądku, jelicie cienkim.

Jaja są wydalane z organizmu wraz ze stolcem.

W zależności od wniknięcia larwy do organizmu pojawiają się objawy:

• Skóra - alergiczne reakcje skórne
• Penetracja do płuc - dławiący kaszel, krew lub larwy w plwocinie
• Po wniknięciu do przewodu pokarmowego - objawia się zapaleniem jelit, dużą produkcją śluzu, bólem brzucha, nudnościami, wymiotami, biegunką.

Ascaris lumbricoides - tęgoryjec, glista dziecięca

Ascariasis, glista, tęgoryjec

Glista dziecięca jest jednym z największych nicieni, jej długość wynosi około 10-30 cm.

Samica glisty jest większa od samca.

Ciało nicienia jest spiczaste na obu końcach. Ma bladożółty kolor i drobne paski na powierzchni. W powietrzu ma różowawy kolor.

Glista pasożytuje w jelicie cienkim przez całe życie.

U ludzi może przetrwać do dwóch lat bezpośrednio w jelicie cienkim.

Okres inkubacji (czas między zakażeniem a pierwszymi objawami) wynosi zwykle 1-3 tygodnie.

Źródłem zakażenia jest zarażona osoba, która wydala jaja z kałem.

Do zakażenia może dojść poprzez spożycie skażonej żywności zawierającej jaja helmintów. Najczęstszą drogą zakażenia są warzywa lub owoce nawożone ludzkimi odchodami.

Dzieci są bardziej narażone na zakażenie niż dorośli. Wystarczy, że włożą do ust brudne ręce z zanieczyszczonej jajami ziemi.

Cykl życiowy glisty w organizmie człowieka jest złożony.

Cykl rozwojowy glisty ludzkiej

Ich cały cykl życiowy odbywa się w organizmie człowieka.

Połknięcie

Człowiek może zarazić się poprzez połknięcie jaj przez usta. Może to nastąpić poprzez zakażone warzywa, owoce i żywność z przyklejonymi jajami. Infekcja jest również przenoszona przez brudne ręce, kontakt z zakażoną glebą i wodą pitną.

Migracja

Po spożyciu jaja migrują do żołądka, gdzie enzymy żołądkowe niszczą błonę jaja. W szczególności enzymy, które rozkładają i wspomagają wchłanianie białek. W jelicie cienkim larwy są następnie uwalniane z jaj i ich osłonek.

Po wykluciu larwy przenikają przez błonę śluzową jelita, a następnie przedostają się do krwiobiegu i żył wątrobowych, gdzie pozostają przez 3-4 dni.

Następnie wędrują do serca i żył płucnych, gdzie pozostają przez 7-10 dni.

Z żył płucnych przedostają się do oskrzeli i tchawicy, a następnie do krtani i gardła, gdzie są ponownie połykane. Ewentualnie niektóre z nich są odkrztuszane.

Dojrzewanie

Po połknięciu larwy ponownie trafiają do jelita, gdzie osiągają długość około 1,6 mm.

Podczas swojej wędrówki larwa linieje dwukrotnie.

W jelicie cienkim, gdzie rozpoczęła swoją podróż, osiąga dojrzałość między 6 a 10 tygodniem.

Całkowity rozwój trwa 50-80 dni, a dorosłe nicienie żyją w jelicie przez 8-20 miesięcy.

Robaki żywią się składnikami odżywczymi pobieranymi z pożywienia, które są im niezbędne do wzrostu i rozwoju, a także wytwarzają substancje odpadowe i toksyny.

Rzadko zdarza się, aby nicień zabłądził podczas swojego rozwoju i przedostał się przez łożysko do płodu matki.

Rozmnażanie

Samica nicienia może złożyć do 200 000 jaj dziennie. Jaja złożone przez samicę nicienia opuszczają organizm poprzez ruchy jelit i późniejszy kał, z którym są mieszane.

Jaja żyją w glebie zanieczyszczonej odchodami.

Jaja, które zostały zapłodnione, muszą pozostać w glebie przez 2-4 tygodnie, zanim staną się zakaźne. Są żywotne w glebie przez 5-12 lat. Mogą tolerować różnice temperatur od -20 do +50 °C.

Glista w ciąży

Występowanie glisty w ciąży jest ryzykowne. Glisty mają wysoką zdolność przenikania do wszystkich tkanek, aż przez łożysko do płodu, gdzie mogą uszkodzić komory mózgowe. Może to spowodować wodogłowie u płodu.

Przeczytaj również artykuły w naszym magazynie:

• Pasożyty, zwierzęta domowe i zdrowie - dystrybucja, objawy i leczenie
• Pasożyty, wszy i inne choroby w szkołach i przedszkolach?

Infekcja jest wywoływana przez tęgoryjca (ascaris lumbricoides), który dostał się do organizmu poprzez spożycie skażonej żywności.

Transmisja z człowieka na człowieka nie jest możliwa.

Do zakażenia może dojść jedynie poprzez kontakt z glebą, żywnością lub wodą zmieszaną z ludzkimi odchodami zawierającymi jaja glistnicy.

W jelicie cienkim z jaj wylęgają się larwy, które przemieszczają się po całym organizmie i wracają do jelita, gdzie osiągają dojrzałość.

Największym zagrożeniem jest brak higieny i nawożenie gleby ludzkimi odchodami.

Zapobieganie

• Zachowaj szczególną ostrożność podczas spożywania owoców i warzyw na obszarach, gdzie gleba może być zanieczyszczona odchodami.
• Dokładnie myj, obieraj i gotuj owoce i warzywa przed spożyciem.
• Dokładnie myj ręce wodą z mydłem po przebywaniu na zewnątrz, przed kontaktem z żywnością i jedzeniem oraz po wyjściu z toalety.

Objawy choroby zależą głównie od ilości jaj spożytych przez zarażonego.

W większości przypadków ich wystąpienie objawia się jedynie słabymi symptomami z uczuciem bólu brzucha w okolicach pępka, nudnościami i skurczami.

Objawy zależą głównie od stadium rozwoju nicienia

Stadium płucne

Stadium płucne (stadium larwalne) występuje po 10-20 dniach od zakażenia i objawia się podwyższoną temperaturą do gorączki, suchym kaszlem, bólem głowy i kończyn, naciekiem Lofflera i eozynofilią (widoczny wysięk płucny i zwiększona liczba białych krwinek, rodzaj eozynofili) z objawami takimi jak duszność, uporczywy kaszel, duszność, świszczący oddech, ból w klatce piersiowej, zmęczenie.

Objawy pojawiają się 9-12 dni po zakażeniu i trwają 3-6 dni.

Po kilku dniach mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak obrzęk, swędzenie.

Po 10-14 dniach przebywania w płucach larwy przemieszczają się do gardła, gdzie są następnie odkrztuszane lub połykane.

Faza jelitowa

Faza jelitowa trwa 6-8 tygodni po zakażeniu i objawia się bólem brzucha.

Larwy glisty dojrzewają w jelicie cienkim, a dorosłe osobniki żyją aż do śmierci w jelitach.

Dorosłe glisty wymagają składników odżywczych do wzrostu i pozbawiają organizm ludzki witamin A, C i minerałów. Wpływają również na trawienie laktozy, powodując nietolerancję mleka.

Uszkadzają ścianę jelita, którą mogą nawet przedziurawić, przenikając do jamy brzusznej i powodując ropne zapalenie otrzewnej.

Zakażenie glistą może powodować takie objawy jak

• Ból brzucha.
• Nudności i wymioty
• Biegunka lub krew w stolcu
• Niestrawność

Objawy występujące u dzieci:

• Tępy ból brzucha
• Kaszel
• Podwyższona temperatura
• Bladość
• Nudności
• Utrata masy ciała lub zatrzymanie wzrostu
• Gorączka
• Świszczący oddech
• Robaki w jelitach wydalane przez stolec
• Robaki wydostające się z nosa lub ust podczas kaszlu
• Robaki znalezione w wymiocinach podczas wymiotów

Toksyczny wpływ robaków dziecięcych może powodować następujące objawy

• Ból głowy
• Skurcze
• Histeria
• Delirium
• Napady padaczkowe

Powikłania

Niedrożność jelit jest spowodowana niedrożnością jelit spowodowaną obecnością dużej ilości glisty, która zablokowała jelito.

Zapalenie trzustki, zapalenie wyrostka robaczkowego - ich przyczyną jest przemieszczenie się glisty do przewodu żółciowego, trzustkowego lub wyrostka robaczkowego.

U dzieci występuje niepowodzenie w rozwoju.

Przeczytaj również artykuł:

• Co warto wiedzieć o zapaleniu trzustki?
• Jak rozpoznać zapalenie wyrostka robaczkowego? Jakie są jego objawy?

W zależności od objawów i przejawów przeprowadza się wywiad lekarski i badania.

W niektórych przypadkach możliwe jest zaobserwowanie larw nicieni w stolcu lub w wymiocinach, na podstawie których dana osoba odwiedza lekarza.

Najpewniejszym badaniem w diagnostyce jaj jest badanie mikroskopowe stolca.

Następnie wykonuje się badanie laboratoryjne krwi, które wykazuje podwyższony poziom białych krwinek, zwanych eozynofilami.

Zdjęcie rentgenowskie płuc wykazuje obecność eozynofilowego nacieku Lofflera (wysięk w płucach).

Plwocina (treść śluzowa wykrztuszana z płuc) jest badana mikroskopowo w 5-6 dniu. Obecne są eozynofile (rodzaj białych krwinek) i krwawa plwocina.

Wykonuje się zdjęcia radiologiczne jamy brzusznej w celu potwierdzenia obecności skupiska robaków w jelicie.

Jeśli podejrzewa się obecność robaków w drogach żółciowych, trzustce lub wątrobie, wykonuje się badanie ultrasonograficzne.

W przypadku obecności glisty badani są wszyscy członkowie rodziny, a także towarzysze zabaw zarażonego dziecka.

Po potwierdzeniu choroby pasożytniczej nadzorowana jest higiena latryn i są one dezynfekowane 50% wapnem chlorowym.

Jeśli w grupie jest więcej dzieci, pobierana jest próbka z piaskownicy na obecność jaj glisty.

Obecność pasożyta zwykle odbywa się bez wyraźnych objawów.

Jej przebieg zależy od ogólnego stanu zdrowia danej osoby i wielkości dawki zakaźnej.

Przebieg jest bezobjawowy przy niskim poziomie zakażenia i kolonizacji robakami pasożytniczymi.

Po spożyciu zakażonego pokarmu jaja przechodzą z żołądka do jelita cienkiego, gdzie wylęgają się larwy.

Larwy przebijają ścianę jelita i przenikają przez nią do naczyń krwionośnych, a następnie dostają się do krwiobiegu lub układu limfatycznego.

Przechodzą przez krwiobieg do wątroby, a następnie do płuc, gdzie przedostają się do oskrzeli płucnych i zaczynają rosnąć w robaki.

Przemieszczają się w górę przez drogi oddechowe do krtani, gdzie są następnie wykasływane lub ponownie połykane. W ten sposób wczesne dojrzałe glisty ponownie dostają się do przewodu pokarmowego.

W jelicie cienkim dojrzewają, a ich żywotność wynosi 1-2 lata.

Samica glisty dziecięcej składa do 200 000 jaj dziennie, które są następnie wydalane z kałem. Dostają się one do kanalizacji i gleby, gdzie po zanieczyszczeniu dostają się do przewodu pokarmowego kolejnej osoby.