Leczenie gruźlicy: jak leczyć, jakie leki są skuteczne? ATB i inne zasady

Głównym celem leczenia gruźlicy jest oczywiście wyleczenie zakażonego pacjenta i zapobieganie jego śmierci. Ważnym aspektem leczenia jest również zapobieganie późnym następstwom, zapobieganie nawrotom i zapobieganie przenoszeniu gruźlicy na inne osoby, które miały lub będą miały kontakt z pacjentem.

Leczenie może być wskazane i zalecone przez lekarza specjalizującego się w pneumologii i ftyzjologii.

Lekarz jest zawodowo odpowiedzialny za prawidłowe wskazanie leczenia i dostosowanie dawki, a także za monitorowanie i wczesne wykrywanie niepożądanych skutków leczenia.

Leki przeciwgruźlicze są stosowane w leczeniu gruźlicy. Te leki chemioterapeutyczne mają trzy właściwości:

• bakteriobójcze - zabijają bakterie
• mogą sterylizować środowisko
• chronią przed pojawieniem się oporności prątków.

We współczesnej medycynie bakteriobójcze leki przeciwgruźlicze są stosowane w krótkich kuracjach. Izoniazyd i ryfampicyna to najsilniejsze bakteriobójcze leki przeciwgruźlicze, które są skuteczne przeciwko wszystkim szczepom gruźlicy.

• Izoniazyd (I) jest najbardziej agresywnym lekiem, który może wyeliminować do 90% prątków gruźlicy w ciągu zaledwie jednego tygodnia.
• Ryfampicyna (R) jest skuteczna przeciwko szybko namnażającym się bakteriom i niszczy tak zwane bakterie przetrwalnikowe, czyli bakterie, które pozostają nieaktywne przez długi czas i mogą uaktywnić się w dowolnym momencie.
• Pyrazinamid (P) działa w środowisku kwaśnym i skutecznie niszczy bakterie, które wniknęły do makrofagów.
• Streptomycyna (S) działa przeciwko prątkom, które żyją poza komórką, tj. w środowisku pozakomórkowym.
• Etambutol (E) jest skuteczny w połączeniu z poprzednimi lekami, a jego znaczenie polega na zapobieganiu lekooporności.

Połączenie tych leków jest kluczem do zapobiegania powstawaniu oporności prątków na leki przeciwgruźlicze.

Podstawową kombinacją jest izoniazyd, ryfampicyna i pirazynamid.

U osób z gruźlicą potwierdzoną po raz pierwszy wystarczający jest 6-miesięczny schemat leczenia. Kombinacja czterech leków jest podawana przez dwa miesiące, po czym następuje 4-miesięczna faza kontynuacji w kombinacji dwóch leków.

W przypadku nawrotu choroby stosuje się do pięciu kombinacji w fazie początkowej i trzech kombinacji w fazie kontynuacji.

W przypadku rozległych wyników badań rentgenowskich klatki piersiowej, utrzymujących się dodatnich wyników badań mikroskopowych i złego stanu klinicznego pacjenta, faza początkowa w kombinacji czterolekowej jest przedłużana z dwóch do trzech miesięcy. Faza kontynuacji jest taka sama i trwa 4 miesiące.

W ten sposób całkowity czas leczenia wydłuża się do 7 miesięcy.