Porażenie mózgowe: jakie są jego przyczyny i jak się objawia?

Mózgowe porażenie dziecięce definiuje się jako zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na rozwój ruchowy dziecka. Upośledzenie rozwoju ruchowego oznacza upośledzenie na poziomie mobilności, koordynacji i ogólnej kontroli ruchu.

Upośledzenie występuje w okresie rozwoju mózgu. Może wystąpić podczas rozwoju prenatalnego lub przy urodzeniu, a także po urodzeniu. Oprócz upośledzenia ruchowego choroba wpływa również na inne części związane z układem nerwowym. Należą do nich:

• zaburzenia sensoryczne, takie jak zaburzenia widzenia
• zaburzenia percepcji
• zaburzenia uwagi
• zaburzenia mowy i opóźniony rozwój mowy
• spadek intelektu
• zaburzenia zachowania
• upośledzenie umysłowe
• często występują napady padaczkowe

Choroba nie jest dziedziczna. Wpływa na inne obszary niż zdrowie. Mózgowe porażenie dziecięce wiąże się z trudnościami na poziomie edukacyjnym i społecznym. Wymaga wielodyscyplinarnego podejścia. Obejmuje ono pediatrę, neurologa dziecięcego, psychologa, logopedę, chirurga ortopedę i rehabilitantów.

Rozwój ruchowy dziecka jest opóźniony lub upośledzony. Zwykle choroba objawia się w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia dziecka. Mózgowe porażenie dziecięce ma kilka form. Dokładniej, mózgowe porażenie dziecięce dzieli się na trzy formy:

1. postać spastyczna.
2. postać niespastyczna
3. forma ataktyczna
4. specjalną grupą jest forma łączona

Tabela przedstawia podział porażenia mózgowego

Porażenie mózgowe występuje w wyniku uszkodzenia rozwijającego się mózgu. Porażenie mózgowe może być wrodzone lub nabyte. Nie jest dziedziczne. Uszkodzenie mózgu może wystąpić na różnych etapach. Na przykład może wystąpić na etapie rozwoju prenatalnego, po urodzeniu lub w okresie poporodowym.

Uszkodzenie podczas rozwoju prenatalnego

Występuje na przykład z powodu infekcji matki podczas ciąży. Zagrożone są choroby takie jak toksoplazmoza, różyczka, infekcje opryszczki, CMV (wirus cytomegalii) lub HIV. Inną grupą są anomalie rozwojowe.

Ryzyko stanowi również zatrucie w czasie ciąży. Jest to zwykle spowodowane alkoholem, narkotykami, takimi jak opiaty, narkotyki, ale także ołów. Istotne może być również głodzenie matki w czasie ciąży lub związane z tym choroby, takie jak nadciśnienie, cukrzyca, epilepsja i zaburzenia psychiczne.

Inną grupą czynników ryzyka jest zwiększony stres psychiczny matki podczas ciąży, niezgodność Rh, a także wpływ promieni rentgenowskich. Wszystkie stany, które prowadzą do zmniejszenia dopływu krwi do łożyska, a tym samym do niedotlenienia (zmniejszonego natlenienia) płodu, są poważne.

Powikłania podczas porodu

Przedwczesny poród lub odwrotnie, przedłużające się przenoszenie płodu może być ryzykowne. Innymi przyczynami mogą być poród kleszczowy, poród miednicowy, niska masa urodzeniowa i, ponownie, brak tlenu, a także ciąża mnoga.

Okres porodu

Noworodek, ale także dziecko do 6 miesiąca życia, jest wrażliwe na środowisko zewnętrzne. Dotyczy to oczywiście całego okresu dzieciństwa. Nabyta postać porażenia mózgowego może być spowodowana infekcjami do 6 miesiąca życia, takimi jak zapalenie opon mózgowych lub krztusiec. Przyczyną może być również żółtaczka noworodków, ale także uszkodzenie mózgu spowodowane wypadkiem. Przyczyną wypadku może być upadek, ale także znęcanie się.

Choroba objawia się typowymi wadami postawy, zaburzeniami ruchowymi i koordynacyjnymi. Istnieje kilka form zaburzeń ruchowych. Najczęstszą z nich jest postać spastyczna. Postać spastyczna objawia się sztywnością mięśni. Sztywność mięśni powoduje osłabienie, częściowy paraliż, a nawet całkowite upośledzenie ruchowe.

Postać niespastyczna jest najmniej powszechna. Postać ataktyczna jest najmniej powszechna. W postaci niespastycznej występują ruchy mimowolne, spowodowane naprzemiennym napięciem mięśni. Jest ona również określana jako dyskinetyczna. Postać hipotoniczna, która objawia się utratą napięcia mięśniowego, również należy do postaci niespastycznej. Może również występować niestabilny chód. Ta forma zwykle zmienia się w inną przed ukończeniem trzeciego roku życia.

Postać ataktyczna jest spowodowana uszkodzeniem móżdżku. Powoduje to zaburzenia chodu, percepcji równowagi i ogólne zaburzenia koordynacji ruchów. Typowy jest tak zwany pijany chód. Występuje również drżenie podczas niektórych czynności.

Szczególną grupą jest forma mieszana lub łączona. Może ona łączyć kilka trudności spowodowanych uszkodzeniem różnych części mózgu. Formy spastyczne i dyskinetyczne są najczęściej łączone.

Objawy porażenia mózgowego obejmują zaburzenia czucia i mowy, opóźnienie psychoruchowe, trudności z koncentracją, zmęczenie i problemy z pamięcią.

Z reguły objawy te można stopniowo zaobserwować w wieku 3 lat. Problemy z poruszaniem się, a w szczególności opóźniony rozwój umiejętności motorycznych, takich jak wspinanie się, siedzenie, stanie, obracanie się i chodzenie.

Mózgowe porażenie dziecięce określa się na podstawie takich objawów, jak

• upośledzona mobilność
• opóźniony rozwój motoryczny
• wzmożony odruch żwaczy
• zaburzenia sensoryczne, zaburzenia słuchu, wzroku, mięśni oczu - zez (mrużenie oczu)
• zaburzenia mowy, dyzartria, jąkanie się
• opóźniony rozwój mowy
• obniżenie intelektu
• zaburzenia zachowania, nerwice i zaburzenia afektywne
• upośledzenie umysłowe
• zmniejszona zdolność koncentracji
• zaburzenia pamięci i uczenia się
• zwiększona męczliwość
• nadmierne wydzielanie śliny, tj. nadmierne ślinienie się
• zaburzenia połykania
• obniżona odporność i zwiększone ryzyko zatrucia
• zaburzenia konwulsyjne, takie jak padaczka
• problemy z kontrolą i opróżnianiem pęcherza moczowego

Rozpoznanie choroby jest trudne po urodzeniu. Ocenia się postępujący rozwój psychomotoryczny. Ważne są badania neurologiczne, takie jak test pozycji. Pomocna jest ultrasonografia mózgu. Ciężkie postacie można wykryć po urodzeniu.

Porażenie mózgowe diagnozuje się na podstawie obecności objawów i oznak choroby. Diagnoza jest łatwiejsza w wieku od 6 do 12 miesięcy. Stopniowy rozwój objawów można monitorować do wieku 3 lat.

Rozpoznanie choroby po urodzeniu jest trudne i zwykle możliwe dopiero po kilku miesiącach.

Nie można jej wykryć w czasie ciąży.
Aby zdiagnozować porażenie mózgowe, konieczne jest specjalistyczne badanie i monitorowanie dziecka w okresie wzrostu.

Wyznacznikiem są również towarzyszące objawy oczne. Dzieci z porażeniem mózgowym bardzo często mają różne zmętnienia lub stany zapalne w oczach. Ponadto wykonuje się rezonans magnetyczny i tomografię komputerową mózgu i kręgosłupa w celu wykrycia zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, a także można wykonać różne testy genetyczne.

U dzieci z grupy ryzyka regularne badania kontrolne przeprowadza się mniej więcej co dwa tygodnie. Występowanie napadów padaczkowych prowadzi do diagnozy. Padaczka towarzyszy mózgowemu porażeniu dziecięcemu w około 35-55% przypadków. Objawy mogą być zróżnicowane i obejmować mimowolne ruchy, krzyk, nieobecny wzrok lub drgawki całego ciała.

Choroba zwykle zaczyna objawiać się we wczesnym okresie życia. Dziecko może być senne, ospałe. Jego ruchliwość jest niska. Ogólny rozwój ruchowy jest spowolniony, opóźniony. Fiksacja (śledzenie wzrokiem) jest spowolniona, chwytanie przedmiotów jest również spowolnione.

Obracanie się i siadanie pojawiają się w późniejszym czasie. Od 6 miesiąca dziecko ma problemy z podstawowymi zaburzeniami motorycznymi i ruchowymi. Ma spowolniony lub niewystarczający rozwój czynności motorycznych. Później pojawiają się problemy z postawą lub ruchami skrętnymi, lub występuje upośledzenie ruchomości kończyn w zależności od konkretnej postaci.

Objawy i ich rozwój są zróżnicowane. Mogą występować drżenia kończyn, ale także napady drgawkowe. Są one objawem padaczki. Później występuje opóźnienie rozwoju psychoruchowego lub upośledzenie umysłowe i problemy ze wzrostem, słuchem i wzrokiem.

Mogą występować trudności z koncentracją, uczeniem się, pamięcią lub zachowaniem, takie jak nieuwaga, niepokój lub ogólna powolność.

Zaburzenia nerwicowe, wybuchowe zachowania afektywne, zmienność nastrojów.