Spondyloza: Czym są narośla na kręgosłupie i dlaczego występują? + objawy

Ból kręgosłupa może również wynikać z procesu zwyrodnieniowego - spondylozy. Wpływa to na kręgi i ogólnie na obszar międzykręgowy.

Ten proces zwyrodnieniowy wpływa na dowolną część kręgosłupa, od szyi po kręgosłup piersiowy lub lędźwiowy, ale może również wpływać na cały kręgosłup jednocześnie.

Jest to jedna z powszechnych chorób, które są źródłem bólu pleców, ale także innych problemów. Mają one charakter neurologiczny.

Spondyloza występuje głównie u osób w średnim i starszym wieku, ponieważ jest to zmiana zwyrodnieniowa, uwarunkowana również postępującym wiekiem.

Stopień uszkodzenia dotyczy całego odcinka kręgosłupa, od kręgów przez dyski po powierzchnie stawowe i inne struktury, takie jak więzadła.

Aby lepiej omówić lub zilustrować zagadnienie, przedstawiamy również krótkie informacje na temat kręgosłupa.

Kręgosłup, kręgi, dyski, stawy i więzadła

Kręgosłup służy jako podpora ludzkiego ciała. Oprócz noszenia ciężaru, służy również w ruchu, który zapewnia w szerokim zakresie. Rdzeń kręgowy przebiega również przez kręgosłup, który chroni przed uszkodzeniem.

Kręgosłup składa się z 33 do 34 kręgów.

Kręgi są ze sobą połączone. Połączenie to jest stałe, ale ruchome. Składa się z kilku struktur i mechanizmów.

Kręgi są połączone kilkoma mechanizmami:

1. więzadła - aparat więzadłowy, który łączy poszczególne kręgi, ale także cały kręgosłup
   1. krótkie więzadła kręgosłupa - między kręgami
   2. długie więzadła kręgosłupa - wzdłuż kręgosłupa
2. stawy międzykręgowe - powierzchnie stawowe kręgów
3. krążki międzykręgowe - wykorzystywane do ruchu i amortyzacji kręgów podczas ruchu
4. połączenia specjalne - przykładem jest połączenie chrzęstne lub inne nieruchome połączenie, takie jak kość krzyżowa
5. mięśnie pleców - wykorzystywane do unieruchomienia, ale także do ruchu; oprócz mięśni kręgosłupa ważne są również mięśnie brzucha lub miednicy.

Kręgi są...

Kręgi to kości, które przenoszą ciężar ciała i są ważne dla ruchu.

Istnieją 33 lub 34 kręgi, a ich wzajemne połączenie umożliwia ruch kręgosłupa. Odnosimy się do kręgów według ich lokalizacji, od szyi do kości ogonowej.

Tabela przedstawia różne odcinki kręgosłupa i oznaczenia kręgów

Specyficzny kształt kręgów umożliwia ruchomość kręgosłupa, a także tworzy szkielet podtrzymujący ciało.

Przykładem tego jest kanał kręgowy (canalis vertebralis), przez który przechodzi rdzeń kręgowy. Tworzy on otwory kręgowe (foramina vertebralis) kręgów szyjnych, piersiowych i lędźwiowych.

Kręg składa się z wielu struktur anatomicznych, takich jak trzon, łuk lub wyrostek.

Trzon kręgu

Znany również jako corpus vertebrae w języku łacińskim. Tworzy przednią część kręgu. Pełni głównie funkcję nośną.

Trzony kręgów różnią się wysokością. Największe kręgi to kręgi lędźwiowe. Z drugiej strony, najcieńsze kręgi znajdują się w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Górna i dolna powierzchnia trzonu kręgu są płaskie, a krążek międzykręgowy dostosowuje się do jego kształtu.

Łuk kręgu

W jednej części łączy się z trzonem kręgu za pomocą nóg (szypułek).

Drugą częścią łuku jest krążek, który tworzy otwór kręgowy po obu stronach, przez który przechodzi rdzeń kręgowy.

Szypułki są również ważne anatomicznie ze względu na ich małe nacięcia. Tworzą one otwory międzykręgowe, przez które przechodzą nerwy rdzeniowe.

Wyrostki kręgowe

Wyrostki kręgowe to kolejna ważna część kręgów.

Kręgi mają trzy rodzaje wyrostków, a mianowicie

1. wyrostek kolczysty (processus spinosus), który biegnie bezpośrednio do tyłu
   • jest tylko jeden i można go wyczuć palpacyjnie na plecach pod skórą
   • przyczepy mięśni również łączą się z tymi wyrostkami
2. wyrostek poprzeczny (processus transversi) jest sparowanym wyrostkiem
   • przyczep mięśni
   • w okolicy klatki piersiowej i przyczepów żeber
3. wyrostek stawowy (processus articulares) jest sparowanym wyrostkiem
   • znajdują się w punkcie za stopą łuku kręgowego
   • tutaj znajduje się artykulacja kręgów
   • zawierają chrząstkę

Krążek międzykręgowy

Krążki międzykręgowe (disci intervertebrales) znajdują się pomiędzy kręgami. Przyczepiają się one do trzonów kręgów i podążają za kształtem kręgów.
Są one elastyczne, ale także sztywne, co zapewnia ich funkcję pochłaniania wstrząsów i samego ruchu.

Główne funkcje krążków międzykręgowych to:

• amortyzacja wstrząsów - chodzenie, bieganie, skakanie i ogólnie ruch
• stabilizacja kręgosłupa
• utrzymywanie równowagi
• równoważenie sił ściskających i rozciągających
  • rozprowadzanie ich na całej powierzchni krążka i kręgów
• biorą udział w każdym ruchu kręgosłupa, zginaniu i rotacji ciała.

Podobnie jak kręgi, dyski różnią się wielkością. Są mniejsze w odcinku szyjnym i większe w odcinku lędźwiowym.

Liczba krążków międzykręgowych = 23.

Dyski wypełniają przestrzenie międzykręgowe od kręgów C2-C3 do L5 i S1.

Tabela przedstawia skład krążków międzykręgowych

Krążki międzykręgowe są obciążane przez całe życie zarówno siłami statycznymi, jak i dynamicznymi.

Z czasem nierównomierne przeciążenie kręgosłupa prowadzi do zmian, które powodują ból pleców i inne problemy neurologiczne.

Krążek, a dokładniej jego rdzeń, nie jest zaopatrywany w krew i składniki odżywcze.

Odżywianie następuje podczas ruchu.

Naprzemienne napinanie i rozluźnianie dysku powoduje przepływ i wydalanie płynu z substancjami odżywczymi i odpadowymi. Zjawisko to jest szczególnie korzystne podczas chodzenia.

I odwrotnie, brak aktywności i siedzący tryb życia wpływają na nie negatywnie, ze względu na zmniejszone tempo przepływu płynu. Ma to wpływ na odżywianie dysków i ostatecznie na ich funkcjonalność.

Stawy międzykręgowe

Stawy międzykręgowe (articulationes intervertebrales) są odpowiedzialne za ruch między kręgami.

Znajdują się one między wyrostkami kręgów szyjnych, piersiowych i lędźwiowych i różnią się kształtem i rozmiarem w zależności od odcinka kręgosłupa, w którym się znajdują.

Są one krótsze w odcinku piersiowym kręgosłupa, gdzie zakres ruchu jest mniejszy.

Stawy międzykręgowe + zdolność do ściskania krążka międzykręgowego = jednostka funkcjonalna.

Zapewniają zginanie do przodu, zginanie na boki i rotację (obrót). W pewnym stopniu zapewniają również ruch sprężynujący.

Dlaczego podajemy te informacje?

Spondyloza wpływa na obszar kręgowy i jego segment lub kilka części kręgosłupa.

Czym więc jest spondyloza?

Spondyloza = proces zwyrodnieniowy.

Wpływa na trzon kręgu, dyski, stawy i więzadła, a także na mikrokrążenie (dopływ krwi).

Zmiany zwyrodnieniowe zwykle zaczynają pojawiać się w wieku średnim i starszym. Do tego czasu mogą przebiegać bezobjawowo.

Wraz z wiekiem zmienia się stosunek wody w dysku.

Ta zmiana w całkowitej długości segmentu powoduje dysproporcję długości w stosunku do włókien łącznych.

Rezultatem jest niestabilność segmentu kręgowego, która jest potęgowana przez niewłaściwy rozkład obciążeń na dysk i trzon kręgu.

Patologiczny proces wpływający na krążek międzykręgowy = osteochondroza.
Dotknięcie małych stawów międzykręgowych = spondyloartroza.

Ten patologicznie zmieniony proces powoduje niewielkie urazy (mikrourazy) na poziomie trzonu kręgu i krążka międzykręgowego. Zniszczone struktury nie są leczone przez pierwotną tkankę.

Uszkodzona tkanka jest zastępowana przez masę kostną - osteofit (wyrostek kostny).

Osteofity mogą mieć różne kształty, asymetryczne, cieńsze, grubsze, uformowane np. w kolce, dzioby, a nawet tworzące mostek dyskowy. Ten mostek jest w rzeczywistości połączeniem dwóch kręgów, co skutkuje unieruchomieniem danej części.

Sklerotyzacja trzonu kręgu - zmiany w strukturze kręgu - może być powiązana.

Poprzez ten proces organizm próbuje zrekompensować niestabilność w odcinku kręgosłupa, która wynika z nadmiernej ruchomości stawów międzykręgowych i zwężenia szerokości dysku.

Osteofity mogą powodować podrażnienie otaczających struktur, ale także tkanki nerwowej i nerwów rdzeniowych (rzadziej). Stąd związek z bólem i innymi problemami neurologicznymi.

Najczęściej tworzą się w miejscach o większym zakresie ruchu kręgosłupa.
I to jest u podstawy kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego.

Przyczyną spondylozy jest proces zwyrodnieniowy, zwłaszcza na podstawie starzenia się organizmu.

Jednak pewne czynniki również przyczyniają się do progresji schorzenia. Mogą to być predyspozycje genetyczne i historia chorób w rodzinie.

Obecnie coraz częściej jako główne źródło problemów z kręgosłupem wymienia się niewłaściwy tryb życia.

Siedzący tryb życia zmniejsza tempo przekazywania składników odżywczych do krążka międzykręgowego, co w dłuższej perspektywie negatywnie wpływa na jego prawidłowe funkcjonowanie.

Czynniki ryzyka współistniejące w spondylozie:

• Wiek
  • wczesny wiek średni
  • szczyt w starszym wieku
• predyspozycje genetyczne i wywiad rodzinny
• siedzący tryb życia
• choroby metaboliczne
• uraz
• choroby układu sercowo-naczyniowego
  • zaburzenia przepływu krwi i przepuszczalności naczyń krwionośnych
• przeciążenie mięśni i więzadeł kręgosłupa
  • długotrwałe jednostronne obciążenie
  • obciążenie pracą i ciężka praca
  • podnoszenie ciężarów
  • niewłaściwa technika podnoszenia
  • siedzący tryb pracy
  • długotrwała jazda samochodem
  • zła postawa i niewłaściwe nawyki ruchowe

Spondyloza może przez długi czas przebiegać bezobjawowo. Diagnozę stawia się na podstawie wyników badań rentgenowskich.

Wyniki badań rentgenowskich:
u 45-latków u około 50%
u 60-latków u ponad 90%

Narośla mogą powodować podrażnienie otaczających struktur. Rzadziej narośla tylne powodują podrażnienie korzeni nerwowych, zwłaszcza w przypadku spondylozy szyjnej.

Ból jest zwykle łagodny i zmienny.

Ból nasila się przy długotrwałym staniu, siedzeniu, pozostawaniu w jednej pozycji (w pracy), ale także przy wysiłku fizycznym.

Obecność objawów wpływa na lokalizację spondylozy i jej rozległość.

Przykłady obejmują: spondylozę szyjną

Jest to proces zwyrodnieniowy, który wpływa na szyjną część kręgosłupa.

Gdy przestrzeń międzykręgowa jest znacznie zwężona, może dojść do ucisku nerwów z powodu pewnych ruchów.

W najcięższych stanach może dojść do ograniczenia przestrzeni, przez którą naczynia krwionośne doprowadzają krew do rdzenia kręgowego lub mózgu.
Następnie pojawia się problem z wystarczającym dopływem krwi do danej części, w zależności od lokalizacji dotkniętego obszaru.

Ból jest zwykle łagodny, może być długotrwały lub nawracający.

Ból może promieniować do tyłu głowy, barków i kończyn górnych. Ból może promieniować do jednej lub obu kończyn górnych, od barku przez przedramię do dłoni.

W przypadku spondylozy może również wystąpić radikulopatia. Jest to podrażnienie korzenia nerwowego, które najczęściej dotyka odcinka szyjnego C6 i C7.

W tym przypadku ból pojawia się w szyi, przechodzi do kończyny górnej, między łopatkami lub nawet do klatki piersiowej. Towarzyszy mu mrowienie lub mrowienie (parestezja), osłabienie lub upośledzona wrażliwość. Ponadto występuje osłabienie mięśni szyi i związanej z nią kończyny.

Spondyloza dotykająca odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest znana jako spondyloza lędźwiowa. Spośród wszystkich spondyloz stanowi ona około 10-12% przypadków.

Diagnoza opiera się na kilku metodach. Ważne jest zebranie wywiadu medycznego od osoby dotkniętej chorobą. Lekarz obserwuje również objawy kliniczne.

Ważne jest badanie fizykalne. Badanie neurologiczne, podobnie jak w przypadku wszystkich problemów z kręgosłupem, obejmuje postawę, chód, zakres ruchu, tj. ogólny stan postawy i ruchu. Specjalista bada odruchy i manewry.

Ważne są metody obrazowania, takie jak RTG, CT + mielografia lub rezonans magnetyczny. Dodaje się badanie EMG (elektromiografia), które polega na pomiarze potencjałów elektrycznych i aktywności mięśni.

Ważne jest różnicowanie spondylozy z innymi chorobami - diagnostyka różnicowa, dlatego wskazane są również badania laboratoryjne krwi. Badanie tkanki kostnej (densytometria).

W różnicowaniu należy pomyśleć o innych chorobach, takich jak:

• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (choroba Bechterewa)
• zapalenie kręgosłupa
• spondylopatie
• kręgozmyk
• osteoporoza
• uraz
• migrena lub napięciowy ból głowy
• stwardnienie zanikowe boczne lub stwardnienie rozsiane
• i inne

Ponieważ jest to proces zwyrodnieniowy, występuje głównie w średnim wieku i osiąga szczyt w starszym wieku. Spondyloza może być obecna i jest widoczna na zdjęciach rentgenowskich. Nie ma jednak objawów klinicznych.

Łagodna spondyloza jest zwykle bezobjawowa.

W zależności od stopnia uszkodzenia segmentu kręgowego mogą występować trudności. Przykładem jest ból, który może być długotrwały. Czasami nawraca w pewnych okresach czasu.

Ból może być nasilany przez długotrwałe siedzenie, stanie, pozostawanie w jednej pozycji lub wysiłek fizyczny, dlatego nasila się w ciągu dnia, ze względu na całodzienne obciążenie.

Ból jest potęgowany przez ograniczenia ruchomości danej części ciała. Alternatywnie może występować ból promieniujący, na przykład w kończynach.

Jeśli dotknięte są kręgi szyjne, będzie to dotyczyło kończyny górnej, a jeśli odcinek lędźwiowy, kończyny dolnej.

Przebieg choroby zależy bezpośrednio od stopnia jej zaawansowania.

Jeśli narośla kostne znacznie ograniczają przestrzeń, mogą pojawić się poważniejsze problemy neurologiczne, objawiające się zespołem korzeniowym.

Bólowi towarzyszą parestezje (mrowienie) i osłabienie mięśni.

Kręgosłup szyjny jest najbardziej zwinną częścią kręgosłupa. Ból z tego obszaru może rozprzestrzeniać się na kończynę górną, ale może również obejmować głowę, klatkę piersiową lub między łopatkami.

Kręgosłup piersiowy jest stosunkowo silny ze względu na żebra i klatkę piersiową. Ból związany ze spondylozą jest mniej powszechny w tym obszarze. Jeśli na przykład ból promieniuje do klatki piersiowej i wzdłuż żeber.

Spondyloza w okolicy lędźwiowej może wskazywać na problem związany z możliwym uciskiem plątaniny nerwów.

Wówczas ból pojawia się w biodrach i kości krzyżowej lub pośladkach. Przenosi się do kończyn dolnych. W radikulopatii występuje również upośledzenie czucia i osłabienie mięśni w nodze.

Ból w kości krzyżowej z przeniesieniem przez pośladki może również wskazywać na rwę kulszową (zapalenie nerwu kulszowego).

W tabeli wymieniono możliwe problemy związane z uszkodzeniem różnych odcinków kręgosłupa.

Chociaż łagodniejsza forma nie powoduje znaczących problemów, ważne jest odpowiednie i wczesne leczenie. Oczywiście konieczna jest rehabilitacja i odpowiednia aktywność fizyczna. Celem jest zapobieganie postępowi choroby, co może prowadzić do niepełnosprawności na późniejszym etapie.

Wyjaśniamy, jak leczy się spondylozę w sekcji poświęconej leczeniu.