Czech
English
Deutsch
Serbian
Spanish
Portugese
Bulgarian
Dutch
Finnish
French
Greek
Hungarian
Indonesian
Italian
Japanese
Latvian
Lithuanian
Polish
Romanian
Russian
Slovenian
Swedish
Turkish
Ukrainian
Estonian
Norwegian
Korean
Leczenie tężca: leki, antybiotyki i inna specjalistyczna opieka
Głównymi celami leczenia są
- przerwanie produkcji toksyny
- neutralizacja niezwiązanej toksyny
- kontrola skurczów mięśni
- kontrola dysregulacji autonomicznego układu nerwowego
- wspomagająca terapia oddechowa w odpowiednim czasie.
W ciągu ostatnich dwóch dekad podstawą terapii była silna sedacja, paraliż mięśni i sztuczna wentylacja płuc.
Przerwanie produkcji toksyn
Leczenie urazów
Niezbędna jest miejscowa pielęgnacja ran, w tym chirurgiczne oczyszczanie ran. Ciała obce powinny być usuwane z rany. Rany powinny być stale wilgotne i otwarte.
Martwe i martwicze tkanki powinny być również usuwane chirurgicznie.
Leczenie przeciwbakteryjne
Środki przeciwdrobnoustrojowe są powszechnie podawane pacjentom z tężcem, ale prawdopodobnie odgrywają jedynie stosunkowo niewielką rolę w jego leczeniu. Penicylina, która jest skuteczna przeciwko większości klostridiów, nie jest już zalecana w przypadku tężca. Penicylina, jako antagonista GABA (głównego neuroprzekaźnika w OUN), może nasilać drgawki.
Obecnie odpowiednią opcją terapeutyczną jest dożylne podawanie metronidazolu (500 mg co 6 godzin u dorosłych lub 7,5 mg/kg co 6 godzin u niemowląt).
Alternatywnymi antybiotykami są klindamycyna, tetracyklina i wankomycyna.
Neutralizacja niezwiązanej toksyny
Niestety, podanie antytoksyny, która ma inaktywować toksynę związaną w OUN, nie jest korzystne. Wynika to z faktu, że tetanospasmina jest nieodwracalnie związana z tkankami. Tylko niezwiązana jeszcze toksyna może zostać inaktywowana.
Zneutralizowanie wciąż krążącej toksyny, zanim zwiąże się ona z komórkami nerwowymi, zapobiegnie rozprzestrzenianiu się toksyny w OUN, a tym samym znacznie zmniejszy inne objawy tężca. W przypadku podejrzenia infekcji należy natychmiast rozpocząć specjalne leczenie.
Kontrola skurczów mięśni
Masywne skurcze mięśni mogą powodować niewydolność oddechową, zadławienie i prowadzić do ogólnego wyczerpania.
Prowokację skurczów mięśni można ograniczyć, umieszczając pacjenta w ciemnym i cichym pomieszczeniu.
Uspokojenie i rozluźnienie mięśni można osiągnąć podając diazepam i inne leki z grupy benzodiazepin (lorazepam lub midazolam), które są równie skuteczne. Chociaż środki te są w stanie pośrednio antagonizować działanie toksyny, nie przywracają zaburzonych procesów hamowania w OUN.
Jeśli drgawki nie mogą być wystarczająco złagodzone, stosuje się tak zwane blokery nerwowo-mięśniowe. Blokadę nerwowo-mięśniową można osiągnąć za pomocą leków kuraropodobnych. Najczęściej stosowanymi lekami są pankuronium i wekuronium.
Leczenie dysregulacji autonomicznego układu nerwowego
Leczenie polega na tłumieniu nadmiernego uwalniania katecholamin, które powoduje dysfunkcję autonomiczną.
Stosowane leki to np. lablol lub morfina. Ta ostatnia jest powszechnie stosowana do kontrolowania dysfunkcji autonomicznej, a także do wywoływania sedacji i regulacji częstości akcji serca. Inne odpowiednie leki to np. atropina, klonidyna i bupiwakaina zewnątrzoponowa.
Opieka wspomagająca i wentylacyjna
Tracheostomię (otwór umożliwiający oddychanie utworzony w gardle) i przeniesienie na oddział intensywnej opieki medycznej należy wykonać niezwłocznie, przed wystąpieniem drgawek.
Tracheostomię należy wykonać w ciągu 24 godzin od rozpoznania u pacjentów, u których spodziewany jest łagodny lub umiarkowany przebieg tężca.
Początkowo stosowana jest intubacja dotchawicza (rurka wprowadzana do dróg oddechowych przez jamę ustną). W przypadku długotrwałej wentylacji mechanicznej pacjent powinien być wentylowany przez tracheostomię. Pozwala to również na lepsze odsysanie śluzu i zapobiega skurczowi krtani, który zwiększa śmiertelność.
Zapobiega również aspiracji wydzielin i uduszeniu lub umożliwia wprowadzenie dodatkowych sond potrzebnych do odżywiania.
Głównym celem opieki wspomagającej jest zapobieganie tym powikłaniom:
- zakażenia szpitalne
- odleżyny
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- zdarzenia zakrzepowo-zatorowe
- zwężenie tchawicy
Pacjenci z ciężką postacią tężca są obłożnie chorzy i wentylowani przez długi czas. Średnia długość pobytu na oddziałach intensywnej terapii wynosi około 33-40 dni.
Podczas tego pobytu są odżywiani i nawadniani pozajelitowo, tj. składniki odżywcze są podawane bezpośrednio do żył.
Odpowiednie wsparcie żywieniowe minimalizuje powikłania spowodowane niedożywieniem, utrzymuje równowagę elektrolitową i poprawia leczenie zaburzeń rytmu serca.
Zapobieganie chorobom zakrzepowo-zatorowym obejmuje podawanie heparyn, heparyn drobnocząsteczkowych lub innych leków przeciwzakrzepowych. Ich podawanie nie jest opóźnione. Pacjenci leżący są narażeni na wysokie ryzyko zakrzepów krwi i ich drogi do krwiobiegu płuc lub mózgu.
