Leczenie toksoplazmozy: leki, antybiotyki

Leczenie toksoplazmozy jest skuteczne tylko w przypadku aktywnych stadiów (trofozoitów). Nie działa na cysty w ośrodkowym układzie nerwowym. Prawdopodobnie nie działa również na cysty w innych tkankach.

Leczenie jest wskazane w następujących przypadkach:

• klinicznie ostra toksoplazmoza
• zdiagnozowana pierwotna infekcja w ciąży
• potwierdzona toksoplazmoza wrodzona
• choroba u pacjentów z niedoborem odporności z jawnymi objawami.

Jakie leki są stosowane w leczeniu toksoplazmozy?

1. Spiramycyna

Spiramycyna należy do grupy antybiotyków makrolidowych, a jej działanie polega na blokowaniu produkcji białek bakteryjnych.

2. Pirymetamina

Pirymetamina jest antagonistą metabolizmu kwasu foliowego. W praktyce stosuje się ją głównie w połączeniu z sulfadiazyną. Takie połączenie zmniejsza ilość aktywnej formy kwasu foliowego (tetrahydrofolianu). Jest to ważne dla syntezy nukleotydów, które są niezbędne do syntezy DNA i rozmnażania pasożytów.

3. Sulfonamidy (sulfadiazyna)

Sulfonamidy są konkurencyjnymi antagonistami kwasu paraaminobenzoesowego. Bakterie są zależne od zewnętrznych dostaw tego kwasu. Kwas paraaminobenzoesowy jest niezbędny do syntezy kwasu foliowego. Kwas foliowy jest niezbędny do ich wzrostu. Mówiąc prościej, blokują syntezę kwasu foliowego.

Leczenie toksoplazmozy wrodzonej

Leczenie toksoplazmozy wrodzonej stosuje się w przypadku:

1. toksoplazmozy wrodzonej nowo zdiagnozowanej u noworodka
2. noworodka, u którego prenatalnie zdiagnozowano zakażenie toksoplazmozą.

Leczenie toksoplazmozy wrodzonej należy rozpocząć jak najszybciej. W leczeniu stosuje się połączenie sulfadiazyny i pirymetaminy. Czas trwania leczenia wynosi jeden miesiąc. Następnie dzieciom podaje się spiramycynę przez 6 tygodni.

Jaka jest dawka powyższych leków?

• Pirymetamina u dzieci do 9 miesiąca życia - 6,25 mg/dobę,
• pirymetamina dla dzieci od 10 miesiąca życia - 1 mg/kg/dobę (max. 25 mg)
• sulfadiazyna dla dzieci do 9 miesiąca życia - 100 mg/kg/dobę (maks. 750 mg dla dzieci do 3 miesiąca życia i maks. 1000 mg dla dzieci do 9 miesiąca życia)
• sulfadiazyna od 10 miesiąca życia - 150 mg/kg/dobę (maks. 1 500 mg)
• spiramycyna 100 mg/kg/dobę w 2 do 4 dawkach.

Jak wygląda leczenie kobiet w ciąży?

Leczenie kobiet w ciąży jest problematyczne. Spiramycynę stosuje się w 1. trymestrze w dawce 4 x 0,5 g/dobę. Od 2. trymestru zalecane jest połączenie pirymetaminy i sulfadiazyny. Również tylko wtedy, gdy istnieją dowody na zakażenie u dziecka. Cykl leczenia trwa 4 tygodnie.

W przypadku leczenia samą spiramycyną ryzyko przeniesienia zakażenia na dziecko zmniejsza się o 60%. Leczenie połączeniem pirymetaminy i sulfadiazyny zmniejsza to ryzyko nawet o 90%.

Leczenie toksoplazmozy ocznej

Pirymetamina jest podawana pacjentom pierwszego dnia w dawce 75-100 mg, a następnie w dawce 25-50 mg raz dziennie. Sulfadiazyna jest podawana w tym samym czasie w dawce 0,5-1 g co 6 godzin.

Alternatywą dla pierwszej opcji jest połączenie pirymetaminy + klindamycyny (300-900 mg co 6-8 godzin). W postaci ocznej podaje się również kortykosteroid prednizon w dawce 0,5-1,0 mg/kg/dobę.