Leczenie wodogłowia: leki, operacja, wymagany drenaż

W przypadku leczenia wodogłowia leczenie jest wyłącznie chirurgiczne. Skuteczne leczenie farmakologiczne nie jest jeszcze znane.

Zasadą postępowania chirurgicznego jest usunięcie przyczyny wodogłowia. Jeśli przyczyną niedrożności jest guz, rozwiązaniem jest jego resekcja, czyli usunięcie.

Jeśli przyczyna niedrożności płynu jest nieznana lub znajduje się w miejscu nieoperacyjnym, rozwiązaniem jest drenaż płynu mózgowo-rdzeniowego. Płyn jest odprowadzany z komór bocznych mózgu do innej jamy ciała.

System drenażu (shunt) składa się z rurki, która ma cewnik komorowy i obwodowy oraz zastawkę. Zastawka jest regulowana do różnych wartości ciśnienia otwarcia.

Każda zastawka ma również wbudowaną specjalną jednostkę grawitacyjną, aby zapobiec nadmiernemu drenażowi dużych ilości płynu, gdy pacjent stoi w pozycji pionowej.

Cewnik obwodowy jest wprowadzany do jamy ciała poza czaszką. Najbardziej odpowiednią jamą ciała do odprowadzania płynów jest jama brzuszna. Znajduje się tu otrzewna, wyściółka wszystkich narządów jamy brzusznej. Jest to cienka błona, która może wchłaniać płyny.

Jeśli jama brzuszna nie nadaje się do umieszczenia drenu, np. z powodu infekcji lub niedawnej operacji jamy brzusznej, można również użyć prawej komory.

U małych dzieci opisywano również drenaż do jamy opłucnej, obszaru pokrywającego płuca, jednak metoda ta jest bardzo rzadko stosowana.

Najpoważniejszym powikłaniem operacji drenażu jest infekcja. W przypadku infekcji, cały dren musi zostać wyciągnięty, założony zewnętrzny system drenażu, pacjent leczony antybiotykami, a po wyleczeniu infekcji, operacja powtórzona z założeniem nowego shuntu.

Nowoczesną metodą leczenia wodogłowia jest endoskopowa ventriculostomia. Wykonuje się ją przez niewielki otwór trepanacyjny wykonany cienkim wiertłem w czole i za pomocą systemu kamer - endoskopu.

Zasadą jest utworzenie małego okna u podstawy trzeciej komory. Utworzenie tego połączenia zapewnia odpływ płynu z trzeciej komory do cysterny przedmózgowia. Pozwala to na swobodny przepływ płynu.

Procedura ta jest wskazana w przypadkach wodogłowia obturacyjnego z niedrożnością w okolicy akweduktu Sylwiusza. Możliwym powikłaniem jest bardziej masywne krwawienie, np. z tętnicy podstawnej.

Metoda endoskopowa może być obecnie wykorzystywana do operowania bardziej patologicznych stanów w przestrzeni wewnątrzczaszkowej, np. torbieli mózgu, guzów wewnątrzkomorowych lub możliwe jest wykonywanie celowanych biopsji tkanek w celu diagnozowania nowotworów złośliwych.