Zespół jelita drażliwego: co to jest i jakie są objawy, przyczyny IBS?

Zespół jelita drażliwego jest przewlekłym zaburzeniem czynnościowym przewodu pokarmowego, czyli jelit. Jest wieloczynnikowy, a jego dokładna przyczyna nie jest znana.

Jest to choroba funkcjonalna, a nie organiczna. Oznacza to, że jelito nie jest dotknięte zmianą struktury, budowy, ale jego funkcja jest zaburzona.

Czym jest ta choroba i jak się objawia? Jak się ją diagnozuje? Co jest skuteczne w walce z zespołem jelita drażliwego? Czy leczenie pomoże?

Określa się go również mianem IBS, co jest skrótem od angielskich słów irritable bowel syndrome, czyli zespół jelita drażliwego. Określenie zespół niesie, ponieważ charakteryzuje się występowaniem różnych objawów.

W Internecie i literaturze możemy spotkać się z innymi nazwami, takimi jak zespół jelita drażliwego, dyspepsja czynnościowa dolnego odcinka czy zespół jelita dysfunkcyjnego, jednak wszystkie te nazwy określają ten sam problem.

Fachowo IBS definiuje się jako nawracający ból brzucha lub dyskomfort przez co najmniej trzy dni w miesiącu, w ciągu ostatnich trzech miesięcy, ale z początkiem co najmniej 6 miesięcy temu.

Pomiędzy dolegliwościami występują co najmniej dwa objawy:

1. ból ustępuje lub jest mniej nasilony po wypróżnieniu, tj. defekacji
2. początkowe zmiany w częstotliwości wypróżnień, np. biegunka lub zaparcie
3. początkowe zmiany w charakterystyce stolca, takie jak konsystencja, wygląd i kształt.

IBS nie jest chorobą organiczną, dlatego prawidłowe wyniki badania fizykalnego są warunkiem wstępnym do postawienia diagnozy. Dotyczy to zarówno przewodu pokarmowego, jak i innych układów narządów. Historia i subiektywne skargi danej osoby odgrywają główną rolę w diagnozie.

Inne metody badania nie wskazują jednoznacznie na chorobę. Dlatego też trudności są często i błędnie klasyfikowane jako zaburzenia psychiczne. Jednak psychika nie jest jedynym czynnikiem stojącym za wybuchem nieprzyjemnych i utrudniających życie trudności.

Co to jest zespół jelita drażliwego? Długotrwały dyskomfort trawienny związany z bólem brzucha, zaburzeniami defekacji, biegunką lub kaszlem lub naprzemiennie z towarzyszącymi wzdęciami i przelewaniem w jelitach.

Zespół jelita drażliwego dotyka w większym stopniu kobiety, prawdopodobnie z powodu interakcji hormonalnej. Przedział wiekowy jest szeroki, od 20 do 50 lat. IBS występuje głównie u osób aktywnych, dominujących, bojowych na stanowiskach kierowniczych oraz u osób pracujących w długotrwałym stresie.

Zespół jelita drażliwego dotyka 10-15% ludzi.

Jest związany z szybkim tempem życia, niewłaściwym trybem i stylem życia. Występuje w okresie dojrzewania i młodej dorosłości i utrzymuje się przez kilka dziesięcioleci. Okresy spokoju przeplatają się z napadami intensywnego dyskomfortu lub występują codziennie w łagodnej postaci.

W obu przypadkach IBS pogarsza jakość życia, koncentrację i wydajność pracy oraz codzienną egzystencję. Nasila się pod wpływem stresu, napięcia, presji, ale także chorób zakaźnych i długotrwałego leczenia antybiotykami. Często wiąże się z nietolerancją pokarmową.

Inne problemy, takie jak celiakia, nietolerancja histaminy lub nietolerancja laktozy również występują z IBS.

ENS = jelitowy układ nerwowy

Stan psychiczny wpływa na jelita, trawienie i cały przewód pokarmowy - i odwrotnie. Dyskomfort i procesy chorobowe w przewodzie pokarmowym wpływają na ogólny stan zdrowia i stan psychiczny.

Długotrwały stres również negatywnie wpływa na jelita, trawienie, florę jelitową i przewód pokarmowy. Zespół jelita drażliwego może być odpowiedzią przewodu pokarmowego.

Warto również wiedzieć o...

ENS oznacza jelitowy układ nerwowy.

Ta niezależnie działająca część układu nerwowego znajduje się w przewodzie pokarmowym. Ma status autonomiczny, chociaż podlega wpływom autonomicznego układu nerwowego - współczulnego i przywspółczulnego. Ponadto jest również w połączeniu z ośrodkowym układem nerwowym - OUN.

Reguluje aktywność trawienia, jelit i niektórych narządów związanych z trawieniem. Jego skutki obejmują:

• motorykę - ruchliwość żołądka, jelit i szybkość trawienia
• produkcję soku żołądkowego i innych soków trawiennych, kwasów, enzymów, mediatorów + hormonów i enzymów trzustkowych - insuliny, pęcherzyka żółciowego i wydzielania żółci
• przepływ krwi w przewodzie pokarmowym i wchłanianie składników odżywczych do krwi
• odnowa komórek błony śluzowej
• skuteczny i ważny w obronie organizmu

ENS jest również określany jako drugi mózg. Zawiera mniej więcej tyle samo komórek nerwowych, co rdzeń kręgowy. Odpowiada za funkcjonowanie układu trawiennego. Jest autonomiczny, ale podlega wpływom OUN i autonomicznego układu nerwowego.

Zawiera kilka rodzajów włókien nerwowych, na przykład splot krezkowy (splot Auerbacha) wpływa na mięśnie gładkie układu pokarmowego. Splot podśluzówkowy (splot Meissnera) unerwia błonę śluzową i podśluzową jelit.

Układy nerwowe są ze sobą połączone.

Ponadto układ pokarmowy zawiera inne włókna, takie jak włókna trzewno-czuciowe i trzewno-motoryczne. Tworzą one połączenia między układem nerwowym a innymi narządami, które działają synergistycznie w procesie trawienia. Zawiera również glej jelitowy (wspomagającą tkankę nerwową).

Dokładna przyczyna zespołu jelita drażliwego nie jest znana. Uważa się, że jest to połączenie kilku czynników. Zespół ten jest zaburzeniem czynnościowym. Choroba nie ma podłoża organicznego.

W związku z tym na jelita nie ma wpływu zmiana struktury i budowy, jak w przypadku zapalenia lub raka.

Do 50% pacjentów widzianych przez gastroenterologa ma problemy funkcjonalne, w tym IBS.

Osoby żyjące z niewykrytą przyczyną dolegliwości często obawiają się najgorszego, ale nie ma ku temu powodów. Nadmierny stres związany z nieznaną chorobą może pogorszyć i tak już nieprzyjemne dolegliwości.

W poniższej tabeli wymieniono przyczyny zespołu jelita drażliwego.

IBS ma swoje charakterystyczne objawy. Ważne jest, aby wiedzieć, że jego objawem nie są zmiany organiczne w ścianie przewodu pokarmowego. Jest to choroba czynnościowa polegająca na zaburzeniu motoryki i pasażu treści jelitowej i gazów.

IBS charakteryzuje się zmianą częstotliwości opróżniania stolca. Mogą występować biegunki lub zaparcia. Oba mogą występować naprzemiennie. Śluzowate stolce występują również z biegunką.

Zaparcia mogą utrzymywać się przez kilka dni. Biegunka może następować po opróżnieniu stolca. Towarzyszy jej ból brzucha, który może mieć charakter skurczowy. Towarzyszy mu przelewanie się treści jelitowej, bulgotanie w jamie brzusznej. Faktycznemu opróżnianiu stolca może również towarzyszyć ból.

Przeczytaj także artykuł na temat wzdęć.

Ból brzucha czasami promieniuje do kręgosłupa. Zamiast bólu, zespół jelita drażliwego objawia się również uczuciem niejasnego dyskomfortu w jamie brzusznej. Po wypróżnieniu osoba skarży się na niedoskonałe, niewystarczające i nieprzyjemne wypróżnienie.

Zwykle jednak po tym następuje złagodzenie lub ustąpienie dyskomfortu. Następnie pojawia się nawracająca potrzeba wypróżnienia. Spożycie mleka lub produktów mlecznych u niektórych osób powoduje pogorszenie przebiegu, ból brzucha, częstotliwość stolców lub wzdęcia.

Podobnie stres, napięcie psychiczne, obciążenie pracą, poczucie odpowiedzialności, czy to w pracy, czy w rodzinie.

Podsumowanie trudności towarzyszących zespołowi jelita drażliwego:

• Zmiana częstotliwości wypróżnień.
  • biegunka, więcej niż 3-5 luźnych lub wodnistych stolców w ciągu 24 godzin
  • zaparcia, wypróżnianie 1-2 razy w tygodniu
• zmiana konsystencji stolca
  • rzadki
  • wodnisty
  • twardy
  • śluzowaty
  • z domieszką krwi, należy uważać na inne choroby przewodu pokarmowego
• ból brzucha
  • podbrzusze
  • do całego brzucha
  • skurcze
  • niejasne uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej
  • uczucie pełności
  • ból promieniujący do pleców
  • długotrwały i nawracający
• bolesne wypróżnianie
• nagła potrzeba oddania stolca
  • szczególnie rano po przebudzeniu
• nagła potrzeba oddania stolca
  • nawet krótko po jedzeniu
• częste parcie na stolec
• uczucie niedoskonałej, niewygodnej defekacji
• wzdęcia, wzdęcia, wzdęcia
• wypróżnienia
• bulgotanie w jamie brzusznej
• przedłużające się zmęczenie
• wyczerpanie
• ból głowy
• zmiany nastroju
• zaburzenia snu
• zaburzona mikroflora jelitowa i osłabiona odporność

Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego opiera się na wywiadzie i subiektywnych dolegliwościach opisanych przez pacjenta, które prowadzą lekarza do wniosków diagnostycznych i właściwego leczenia.

Jednak ostateczna diagnoza IBS musi być poprzedzona diagnostyką różnicową, która dotyczy wykluczenia innego czynnika sprawczego. Innymi czynnikami sprawczymi mogą być na przykład stany zapalne przewodu pokarmowego, infekcje w dowolnym miejscu w organizmie, rak jelita grubego i inne. Powyższe objawy mogą być wynikiem organicznej i jeszcze poważniejszej choroby. Jeśli trudności nie ustępują, konieczne jest specjalistyczne badanie.

6 lat = zwykła średnia od pierwszego objawu do diagnozy.

Prawidłowe wyniki wszystkich innych badań fizycznych są warunkiem wstępnym do zdiagnozowania IBS. Wynika to z faktu, że jest to choroba funkcjonalna, a nie organiczna. Oznacza to, że jelito nie ma zmienionej struktury, ściana jelita lub inne części przewodu pokarmowego nie są w ten sposób dotknięte. Inne układy ciała, takie jak serce, płuca, nerki lub układ ginekologiczny, również muszą być w normie.

Aby ustalić diagnozę, należy wykonać badania takie jak

• badania laboratoryjne
  • krew
  • stolec
  • mocz
  • CRP - marker stanu zapalnego
  • morfologia krwi
  • testy wątrobowe
  • minerały
  • glikemia
• parazytologia
• USG lub sonografia jamy brzusznej
• badanie endoskopowe
  • kolonoskopia
• RENTGEN
• TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA
• MRI

W chorobie okresy odpoczynku zwykle przeplatają się z trudnościami. Początkowa zmiana częstotliwości defekacji wiąże się ze zmianą konsystencji stolca. Występuje powtarzająca się biegunka, defekacja cienkich stolców. Mogą występować zaparcia, a defekacja występuje 1-2 razy w tygodniu.

Stany te mogą występować naprzemiennie.

Występuje potrzeba oddania stolca, szczególnie rano, a także krótko po posiłkach. Towarzyszą temu wzdęcia, wzdęcia, ból i skurcze w jamie brzusznej. W innych przypadkach objawy mogą być łagodne, takie jak uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej lub uczucie pełności. Może występować uczucie ciężkości, nudności lub wymioty.

Ból może występować w dolnej części brzucha, w całym brzuchu lub promieniować do innych części, takich jak plecy.

Po opróżnieniu jelit zwykle następuje faza ustąpienia lub przynajmniej zmniejszenia dyskomfortu. Może to jednak zostać zastąpione przez chęć oddania stolca.

Uczucie niedoskonałych i nieprzyjemnych wypróżnień jest nieprzyjemne.

Stres, przemęczenie i napięcie powodują i nasilają problem. Chęć wypróżnienia poważnie ogranicza jakość życia osoby dotkniętej chorobą. IBS dotyka również osoby o dużej odpowiedzialności, na stanowiskach kierowniczych, sprawiając, że ważne spotkania i wykonywanie obowiązków są niekomfortowe.

Przykłady obejmują zwiększony stres w środowisku domowym, z dziećmi lub niepokój między partnerami.

U kobiet obserwuje się związek ze zmianami hormonalnymi w trakcie cyklu. Wpływ ma również zaburzenie flory bakteryjnej w jelitach. Zaburzenie flory bakteryjnej w jelitach występuje po leczeniu antybiotykami, ale także w wyniku nieswoistego zapalenia jelit lub innych infekcji ogólnoustrojowych.

Dlatego stosowanie probiotyków w leczeniu ATB jest również ważne.

Odpowiednia dieta i odżywianie są niezbędne

Trudności w tej chorobie są w dużej mierze spowodowane stresem, na który można w pewnym stopniu wpłynąć stosując powyższe metody leczenia.

Dieta ma również ogromne znaczenie w chorobie jelita drażliwego. To, co jemy, może poprawić przepływ treści jelitowej przez jelita. Tak, mówimy o błonniku i śmieciowym jedzeniu.

Błonnik należy dodawać do diety stopniowo. Zaczynamy kupować więcej zielonych warzyw liściastych, obieramy pomidory, gotujemy marchewki. Z owoców najlepsze są jabłka, banany lub kiwi. Możemy również dodać płatki owsiane, dowolne gotowane lub surowe warzywa.

Ogranicz pokarmy bogate w nasycone kwasy tłuszczowe. Nietolerancje pokarmowe są często związane z IBS, więc uważaj na nietolerancje nabiału, glutenu i histaminy.

Jedzenie powinno odbywać się w spokoju. Nie należy wykonywać innych czynności w tym samym czasie. Jedząc śniadanie, obiad lub kolację, należy poświęcić się wyłącznie temu w danym momencie. Ponadto istnieją odpowiednie i nieodpowiednie pokarmy, które mogą poprawić lub pogorszyć przebieg tej nieprzyjemnej choroby.

Poniższa tabela podsumowuje, które pokarmy, substancje lub grupy żywności są odpowiednie, a które nie.