Co to jest konizacja szyjki macicy i jak się ją wykonuje? Powrót do zdrowia i ciąża

Konizacja szyjki macicy to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu nieprawidłowej tkanki szyjki macicy. Co powoduje niepożądane zmiany w szyjce macicy? Kiedy zabieg jest konieczny i jakie są zagrożenia?

Szyjka macicy w pigułce

Szyjka macicy to wypukły okrągły twór znajdujący się między macicą a pochwą. Przez szyjkę macicy przechodzi wąski kanał, który tworzy otwór do macicy.

Kobieta może wyczuć szyjkę macicy per vaginam, ponieważ znajduje się ona na końcu rurki pochwy. Podczas menstruacji kanał szyjki macicy otwiera się nieznacznie, aby umożliwić przepływ krwi z macicy do pochwy, ale nie w przeciwnym kierunku.

Jednocześnie szyjka macicy umożliwia przejście męskich plemników do komórki jajowej. Śluz szyjkowy wytwarzany przez szyjkę macicy odgrywa ważną rolę w owulacji i ciąży. Jest również nazywany śluzem płodnym, ponieważ poprawia drożność i żywotność męskich plemników.

Następnie, podczas ciąży, szyjka macicy zamyka się i wypełnia większą ilością wydzieliny, która zamyka kanał rodny i chroni płód przed infekcjami ze środowiska zewnętrznego.

W ciąży służy jako ochrona dziecka przed przedwczesnym porodem, a jednocześnie, otwierając się w odpowiednim czasie, umożliwia poród naturalnymi drogami kobiety.

Podstawą profilaktyki zdrowia szyjki macicy jest regularne badanie profilaktyczne przez lekarza ginekologa. Szyjka macicy może być zagrożona procesem zapalnym, polipem, włókniakiem, chorobą przenoszoną drogą płciową lub rakiem.

Wskazaniem do konizacji jest głównie choroba szyjki macicy wywołana wirusem HPV.

Wirus HPV

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest powszechnym wirusem przenoszonym przez skórę i poprzez kontakty seksualne. Do 80% populacji kobiet i mężczyzn będzie wielokrotnie narażonych na HPV w ciągu swojego życia.

W około 20% przypadków zakażenia wirusem HPV choroba może zagrażać życiu, a nawet prowadzić do śmierci. Dlatego zaleca się wczesną diagnozę i leczenie przez specjalistę.

Wirus brodawczaka ludzkiego HPV jest przyczyną ponad 95% przypadków raka szyjki macicy.

Kluczem do zapobiegania HPV jest silny układ odpornościowy, abstynencja seksualna, niedyskretny styl życia, ochrona seksualna, regularne badania ginekologiczne i szczepienia przeciwko HPV.

Szczepionka przeciwko HPV powinna być podana przed rozpoczęciem współżycia seksualnego, jednak kobiety, które już uprawiały seks, również mogą zaszczepić się przeciwko HPV. Zalecana jest konsultacja z ginekologiem.

Przeczytaj również.

Diagnostyka wirusa HPV na szyjce macicy

Obecność wirusa szyjki macicy HPV można wykryć na podstawie wymazu cytologicznego pobranego bezpośrednio z szyjki macicy pacjentki za pomocą specjalnej szczoteczki. Wymaz cytologiczny z szyjki macicy jest częścią badania profilaktycznego przeprowadzanego przez ginekologa.

Badanie cytologiczne pomaga wykryć, czy na szyjce macicy występują jakiekolwiek niepożądane zmiany. W większości przypadków pojawiają się one zanim u kobiety wystąpią pierwsze objawy. Badanie może być nieco nieprzyjemne, ale nie jest bolesne.

Właściwe badanie próbki odbywa się następnie w laboratorium, do którego wysłano wymaz.

Regularna profilaktyka prowadzona przez ginekologa zapobiega nieprawidłowym zmianom na szyjce macicy, stanom przedrakowym i rozwojowi raka.

Nieprawidłowe zmiany na szyjce macicy

Tkanka na szyjce macicy może być zmieniona i może nie być od razu rakiem szyjki macicy.

Istnieje profesjonalna skala tych nieprawidłowych zmian, która określa, czy są to zmiany łagodne, w przypadku których wystarczy regularne monitorowanie ambulatoryjne i pewne modyfikacje stylu życia.

Z drugiej strony, w niektórych przypadkach konieczna jest operacja usunięcia zmienionej tkanki szyjki macicy. W przypadku podejrzenia konizacji szyjki macicy jest ona często wykonywana jako środek zapobiegawczy, aby zapobiec rozwojowi zmian szyjki macicy w poważniejszą chorobę.

W wielu przypadkach nie jest to bezpośrednio rak szyjki macicy, ale zmiany przedrakowe zwane dysplazją szyjki macicy. Jest to obecność nieprawidłowych komórek w wyściółce szyjki macicy.

Fachowo te zmiany przedrakowe szyjki macicy nazywane są śródnabłonkową neoplazją szyjki macicy (CIN).

Istnieją 3 rodzaje dysplazji szyjki macicy w zależności od grubości (części) błony śluzowej dotkniętej tą chorobą:

• dysplazja łagodna CIN 1
• umiarkowana dysplazja CIN 2
• ciężka dysplazja CIN 3

Dysplazja CIN 2, a zwłaszcza CIN 3, wiąże się z wysokim prawdopodobieństwem późniejszego rozwoju raka szyjki macicy. Konieczna jest operacja (konizacja) w celu usunięcia zmienionej chorobowo części tkanki szyjki macicy.

Ostateczny rozwój raka szyjki macicy jest procesem składającym się z kilku etapów. W procesie przekształcania normalnej komórki w komórkę nowotworową kluczowe znaczenie ma infekcja komórek w najgłębszej warstwie błony śluzowej szyjki macicy.

W większości przypadków kobieta nie odczuwa początkowych objawów i dowiaduje się o zmianie na szyjce macicy dopiero po wykonaniu wymazu cytologicznego przez ginekologa.

Jednak w bardziej zaawansowanych stadiach może zauważyć konkretne objawy:

• Obfite krwawienie miesiączkowe
• Słabe krwawienie poza cyklem
• Długa faza menstruacyjna
• Bolesny stosunek płciowy
• Ból w dolnej części brzucha i miednicy
• Nietypowa wydzielina z pochwy
• Nieprzyjemny zapach

Zapobieganie nieprawidłowym zmianom szyjki macicy

Zapobieganie zakażeniu HPV i powstawaniu nieprawidłowych komórek w błonie śluzowej szyjki macicy polega na eliminacji zakażenia HPV. Stosunek płciowy z zabezpieczeniem jest zatem niezbędny jako ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Zapobieganie zdrowiu szyjki macicy:

• Silny układ immunologiczny i odporność
• Zdrowy styl życia
• Brak rozwiązłości
• Ochrona seksualna
• Szczepienia przeciwko HPV
• Właściwa higiena intymna
• Profilaktyczne badania ginekologiczne
• Eliminacja stanów zapalnych układu moczowo-płciowego
• Ograniczenie palenia wyrobów tytoniowych

Konizacja szyjki macicy

Konizacja szyjki macicy to krótki, powszechny zabieg chirurgiczny, podczas którego usuwana jest nieprawidłowa, niepożądana tkanka wyściełająca szyjkę macicy.

Zabieg ten stosuje się przede wszystkim w celu usunięcia zmian przedrakowych szyjki macicy spowodowanych rozwojem wirusa HPV.

Konizacja polega na usunięciu nieprawidłowej tkanki w kształcie wyimaginowanego stożka. Rozmiar stożka zależy od rozległości i głębokości zmian w tkance szyjki macicy. Prawidłowo i delikatnie przeprowadzona konizacja usuwa komórki zakażone wirusem HPV i pozostawia zdrową tkankę szyjki macicy.

Pozostawienie jak największej ilości zdrowej tkanki jest ważne dla przyszłej ciąży pacjentki. Szyjka macicy powinna być na tyle twarda, aby nie zagrażać dziecku poprzez rozluźnienie i przedwczesny poród.

Operacja jest zwykle wykonywana w znieczuleniu ogólnym (po uśpieniu pacjentki) lub, rzadziej, w znieczuleniu miejscowym (znieczulenie części ciała). Przed operacją konieczne jest wewnętrzne badanie przedoperacyjne.

Zabieg konizacji szyjki macicy może być obecnie wykonywany na różne sposoby: skalpelem, laserem, metodą LEEP lub krioterapią.

W procedurze LEEP (loop electro excision procedure) do usunięcia zmienionej, zainfekowanej tkanki używa się małej, specjalnej końcówki z drutem. Do usunięcia nieprawidłowej tkanki szyjki macicy używa się prądu elektrycznego o niskim napięciu.

W LEEP stożek jest usuwany elektrycznie, a działanie prądu elektrycznego zatrzymuje również krwawienie z powstałej rany.

Jest to obecnie najczęściej stosowana metoda, wykorzystywana zarówno do leczenia bardziej, jak i mniej nasilonych zmian szyjki macicy. Zaletą tej metody jest jej przydatność dla kobiet planujących ciążę w przyszłości.

Zabieg LEEP wykonywany jest zazwyczaj w krótkotrwałym znieczuleniu, a pacjentka w dniu zabiegu wychodzi do domu.

Konizacja laserowa polega na użyciu lasera instrumentalnego, który odparowuje (usuwa) zmienioną, uszkodzoną tkankę szyjki macicy. Pacjentka wychodzi do domu w dniu zabiegu.

Konizacja skalpelem jest odpowiednia, jeśli uszkodzona tkanka rozciąga się wysoko i głębiej w kanał szyjki macicy. Metoda ta jest jednak niekorzystna, jeśli kobieta planuje zajść w ciążę w przyszłości. Pacjentka pozostaje w szpitalu przez kilka dni po zabiegu.

Krioterapia to metoda wykorzystująca działanie zimna w postaci ciekłego azotu. Tkanka jest zamrażana i w ten sposób usuwana. Jest stosowana głównie w przypadku mniej poważnych zmian, ale wymaga długiego czasu gojenia, dlatego jest rzadko stosowana.

Rekonwalescencja po zabiegu

Ze względu na rutynowy charakter zabiegu i zastosowanie nowoczesnych metod chirurgicznych, rekonwalescencja po konizacji szyjki macicy jest stosunkowo szybka i bezproblemowa.

Gojenie szyjki macicy po zabiegu trwa około 6 tygodni. W okresie rekonwalescencji zaleca się ograniczenie nadmiernej aktywności fizycznej oraz fizycznego i psychicznego obciążania organizmu.

Po zabiegu nie zaleca się kąpieli, stosunków seksualnych, używania tamponów dopochwowych ani stosowania innych przedmiotów per vaginam.

Możliwe jest wystąpienie lekkiego krwawienia pooperacyjnego lub plamienia. Jeśli kobieta krwawi lekko, może używać podpasek, ale nie tamponów dopochwowych.

Nie zaleca się odwiedzania basenów, saun ani centrów odnowy biologicznej, gdzie istnieje zwiększone ryzyko infekcji. Odpowiedni jest prysznic w domu.

Jeśli krwawienie pooperacyjne jest obfitsze niż miesiączka, występuje podwyższona temperatura lub kobieta zauważy wyjątkowo cuchnącą wydzielinę, powinna udać się do lekarza.

W niektórych przypadkach zmiany przednowotworowe mogą pojawić się ponownie i nawrócić po zabiegu, dlatego stan pooperacyjny wymaga regularnej kontroli ambulatoryjnej.

Do rzadkich powikłań należy wystąpienie obfitego krwawienia z pochwy w trakcie zabiegu lub w krótkim okresie pooperacyjnym.

Występowanie zapalnych powikłań pooperacyjnych jest równie rzadkie i wymaga późniejszego leczenia farmakologicznego w postaci antybiotyków. Dość rzadko może dojść do uszkodzenia okolicznych narządów.

Konizacja szyjki macicy i ciąża

Szyjka macicy ma za zadanie utrzymać ciężar rosnącej macicy podczas ciąży. Jej stan i wytrzymałość są zatem bardzo ważne. Szyjka macicy jest używana głównie w drugiej połowie ciąży, kiedy służy jako funkcjonalne zamknięcie macicy i utrzymuje pozycję płodu w macicy.

Następnie, po urodzeniu, szyjka macicy musi się otworzyć i wystarczająco rozszerzyć, aby noworodek mógł przez nią przejść.

Przed zabiegiem konieczne jest zatem skonsultowanie stanu zdrowia szyjki macicy z ginekologiem i chirurgiem, którzy poinformują pacjentkę o możliwych zagrożeniach i powikłaniach pooperacyjnych.

Funkcja i stan szyjki macicy zależą od ilości usuniętej tkanki i wybranej procedury chirurgicznej.

Prawidłowo i delikatnie przeprowadzona konizacja w celu usunięcia zmian przednowotworowych nie oznacza automatycznie trudności lub niemożności zajścia w ciążę, jednak konieczna jest konsultacja z ginekologiem i chirurgiem.

Po zabiegu konizacji zaleca się co najmniej sześciomiesięczny odstęp pomiędzy konizacją a zajściem w ciążę.