Czy koksartroza 4. stopnia kończy się wymianą stawu biodrowego?

Stawy biodrowe, wraz ze stawami kolanowymi, są stawami obciążonymi. Oznacza to, że są to stawy o największym obciążeniu, a zatem najczęściej dotknięte chorobą. Zaburzenia i zwyrodnienia tych stawów poważnie wpływają na oś kręgosłupa, postawę ciała i chód.

Z czego składa się staw biodrowy?

Staw biodrowy (articulatio coxae) łączy kość udową (femur) z miednicą. Tworzy go głowa stawowa na końcu kości udowej (caput femoris), która pasuje do panewki stawowej na kości miednicy (acetabulum).

Krawędź panewki jest utworzona przez chrzęstną obręcz (labrum acetabuli).

Cały staw jest wzmocniony przez torebkę, która rozciąga się od krawędzi panewki i łączy się z kością udową. Więzadło biodrowo-piszczelowe, które jest również najsilniejszym więzadłem w całym ludzkim ciele, wzmacnia cały staw od przodu.

Istnieją jeszcze dwa więzadła, więzadło kulszowo-goleniowe i więzadło łonowo-goleniowe, od tyłu i od dołu.

Ruchomość stawu biodrowego

Już na podstawie jego anatomicznych proporcji widać, że jest to bardzo sztywny staw. Mobilność jest w nim nieco ograniczona.

Niemniej jednak jest to staw ruchomy i może wykonywać 5 podstawowych ruchów:

1. zgięcie - wyprost
2. wyprost - wyprost
3. odwodzenie - odwodzenie (abdukcja)
4. przywodzenie - przywodzenie (adduction)
5. rotacja - rotacja

Co dzieje się w stawie biodrowym dotkniętym procesem zwyrodnieniowym?

Proces zwyrodnieniowy w samej chrząstce stawowej może być wywołany przez wiele mechanizmów, począwszy od predyspozycji genetycznych, poprzez anomalie rozwojowe, różnego rodzaju choroby i urazy.

Działanie tych czynników prowadzi do zaburzenia stabilności równowagi dynamicznej w stawie, do jego zniszczenia i ostatecznie do jego dysfunkcji.

W stawie dotkniętym procesem artretycznym chrząstka stawowa ulega zniszczeniu i przestaje się regenerować. Początkowe zmiany w stawie mają charakter metaboliczny, a pacjent nie odczuwa dyskomfortu.

Dominują cytokiny, które hamują procesy anaboliczne. Mnożą się destrukcyjne procesy kataboliczne, których efektem jest uszkodzenie leżącej u podstaw masy kostnej - macierzy kostnej.

Chrząstka stawu biodrowego ulega zniszczeniu, staje się cieńsza, a jednocześnie w stawie tworzą się pęknięcia. Skutkuje to nierównościami powierzchni stawowych i stopniowym zwężaniem się przestrzeni stawowej.

Z powodu obciążeń, takich jak masa ciała, rozpoczyna się deformacja stawu. Osteofity (narośla kostne) powstają w wyniku mechanizmów kompensacyjnych.

Staw powiększa się, tworzą się zrosty, mnożą się deformacje i staje się sztywny, nieruchomy, a w późniejszych stadiach choroby bolesny.

WSKAZÓWKA: Położyć kres artrozie

Etapy procesu choroby zwyrodnieniowej stawów

Wyróżnia się 5 etapów procesu artretycznego opartego na zmianach w stawie biodrowym. Pierwszy etap choroby charakteryzuje się zmianami, które nie są jeszcze widoczne i z natury nie ograniczają pacjenta. Drugi i trzeci etap charakteryzują się różnym stopniem deformacji i ograniczenia.

Czwarty etap jest etapem końcowym, w którym deformacja stawów jest już kompletna z ich patologiczną pozycją. Prowadzi to do niepełnosprawności i renty inwalidzkiej z koniecznością sztucznej wymiany stawu biodrowego.

1. Etap I - odbywa się na poziomie metabolizmu, oznacza przewagę procesów katabolicznych
2. Etap II - charakteryzuje się nierównością powierzchni stawowych i zwężeniem szpary stawowej
3. Etap III - oznacza zapoczątkowanie sklerotyzacji z tworzeniem osteofitów i widocznymi deformacjami
4. Etap IV - etap końcowy, deformacje powodują patologiczne ułożenie kości ze zmianą długości.

Jak koksartroza wpływa na życie pacjenta?

Sam proces destrukcyjny biodra początkowo objawia się poranną sztywnością w okolicy biodra i miednicy. Pacjent musi się poruszać, aby to ustało. Stopniowo nasila się i staje się regularny.

Jest to początkowy objaw, do którego ludzie nie przywiązują większej wagi i nawet nie szukają pomocy medycznej.

Jest to oczywiście poprzedzone zmianami na poziomie metabolizmu, z których pacjent nie zdaje sobie sprawy. W tym czasie, przy niewłaściwym stylu życia i niewystarczającej ilości ćwiczeń, proces patologiczny powoli postępuje. Z biegiem czasu prowadzi to do choroby o typowych objawach.

Nawyki takie jak alkohol, palenie tytoniu, przejadanie się i brak ruchu przyspieszają ten proces.

PORADA: Zapalenie stawów i znaczenie diety w profilaktyce i leczeniu

Objawy zapalenia stawów wpływające na życie pacjenta

Choroba zwyrodnieniowa stawów, czy to w biodrze, czy w innym stawie, charakteryzuje się bólem.

Ale często nie jest to ostateczne rozwiązanie, ponieważ proces artretyczny może postępować przy niewłaściwym leczeniu lub nieprzestrzeganiu schematu leczenia.

Ból w dotkniętym obszarze na początku choroby występuje tylko po większym wysiłku fizycznym. Są one związane z ruchem i są nieregularne.

Jego regularność i występowanie w spoczynku wskazują na dalszy postęp choroby. Na wyższym etapie koksartroza powoduje również ból biodra w nocy.

Ból biodra od kręgosłupa?
Przeczytaj więcej w artykule na temat zespołu kręgowo-podstawnego.

Nie tylko ból powoduje ograniczenie ruchomości w stawie, ale także inne zmiany, takie jak sklerotyzacja, tworzenie się osteofitów i zrostów. Zmiany te powodują, że staw jest sztywny i nieruchomy.

Układ mięśniowo-szkieletowy jest pojedynczą jednostką. Każde uszkodzenie jednej z części układu mięśniowo-szkieletowego zakłóca jego prawidłowe funkcjonowanie. Największe trudności w poruszaniu się w zapaleniu stawu biodrowego występują podczas zmiany pozycji z siedzącej na stojącą i odwrotnie.

Ograniczenia można również zaobserwować podczas schylania się, gdy łatwiej jest zgiąć stawy kolanowe.

W późniejszych stadiach koksartrozy, gdy stawy są zdeformowane, a kończyny dolne mają nierówne rozmiary, pacjent ma trudności z utrzymaniem wyprostowanej postawy. Nierówności w okolicy miednicy powodują nierówną postawę. Wiąże się to z nierównomiernym obciążeniem bioder, a także nierówną postawą kręgosłupa.

Objawia się to bólem pleców i postępującym skrzywieniem.

WSKAZÓWKA: Zwyrodnienie stawów kolanowych powoli, ale zdecydowanie niszczy stawy kolanowe.

Postawa miednicy i osiowa w koksartrozie

Jak wspomniano powyżej, deformacje stawu biodrowego powodują zmiany w postawie miednicy i kręgosłupa, a tym samym w ogólnej postawie ciała. Nieprawidłowa i nierówna postawa utrudnia pacjentom nie tylko chodzenie i inicjowanie ruchu, ale także stanie i utrzymywanie równowagi.

Podstawowe zmiany w postawie miednicy w tabeli

Całkowita endoprotezoplastyka stawu biodrowego - kiedy jest konieczna?

Całkowita artroplastyka stawu biodrowego jest wskazana, gdy chrząstka stawowa jest całkowicie zniszczona, głównie u pacjentów w podeszłym wieku, których stan powoduje silny ból, który jest trudny do opanowania za pomocą leków i poważnie ogranicza normalne ruchy.

Czego oczekuje pacjent po wymianie stawu biodrowego?

Wymiana stawu biodrowego jest zabiegiem chirurgicznym wykonywanym w znieczuleniu ogólnym. Chrząstka stawowa w szyjce kości udowej (obszar pod głową kości udowej) musi zostać wycięta przed wprowadzeniem tytanowej protezy stawu.

W praktyce głowa kości udowej jest usuwana i zastępowana tytanową głową, która składa się z trzonu, na którym osadzona jest ceramiczna głowa.

Głowę kości udowej umieszcza się w panewce, również wykonanej z tytanu, a pomiędzy nimi umieszcza się wkładkę polietylenową. Przed pełnym dopasowaniem endoprotezy i umieszczeniem tytanowej panewki należy jeszcze przygotować panewkę. Odbywa się to za pomocą frezu.

Po zamocowaniu endoprotezy lekarz sprawdza jeszcze jej ruchomość, a po ostatecznej repozycji jest ona gotowa służyć pacjentowi tam, gdzie zawiodły jego własne stawy.