Dno miednicy: jaka jest jego funkcja i znaczenie u kobiet + Ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające

Podstawowe informacje na temat anatomii dna miednicy

Anatomicznie dno miednicy składa się z grupy mięśni, które razem przypominają kształtem miseczkę. Składa się z dużej liczby małych mięśni. Funkcjonalnie dzieli się na dwie podstawowe części: przegrodę mięśniową miednicy i przegrodę mięśniową układu moczowo-płciowego.

Dno miednicy tworzy funkcjonalną obudowę jamy miednicy.

Dno miednicy znacząco wpływa na pozycję, stabilność, ruchomość i funkcję narządów wewnętrznych miednicy małej.

Funkcja i znaczenie mięśni dna miednicy

Ze względu na anatomiczne umiejscowienie dna miednicy, jego znaczenie i funkcjonalność zostały szeroko opisane w profesjonalnych książkach.

Podstawowe funkcje dna miednicy można jednak w uproszczeniu podzielić na:

• Funkcje stabilizujące (posturalne)
• Funkcje zamykające
• Funkcje relaksacyjne
• Funkcje seksualne

Funkcje stabilizujące

Dno miednicy stabilizuje i utrzymuje prawidłową pozycję narządów wewnętrznych miednicy małej - pęcherza moczowego, macicy i odbytnicy. Utrzymuje narządy w prawidłowej pozycji poprzez fizjologiczne napięcie mięśni.

Reguluje ruchomość (ruch) i stabilność narządów miednicy. Dno miednicy stabilizuje również miednicę i splot miedniczny w spoczynku i podczas ruchu.

Mięśnie dna miednicy ściśle współpracują z mięśniami oddechowymi, przeponą, razem utrzymując i regulując fizjologiczne ciśnienie wewnątrzbrzuszne podczas oddychania.

Dno miednicy, mięśnie przepony, mięśnie głębokie kręgosłupa i mięśnie poprzeczne brzucha tworzą razem HSS - system głębokiej stabilizacji ciała.

HSS zapewnia wewnętrzną stabilność tułowia i środkowej części ciała, reguluje ciśnienie wewnątrzbrzuszne i sam wzorzec oddychania (oddychanie).

Funkcja zamykania

Funkcja zamykania mięśni dna miednicy jest szczególnie ważna w typowych sytuacjach, takich jak kaszel, kichanie lub przenoszenie dużych ciężarów. Mięśnie dna miednicy kurczą się i odruchowo zamykają zwieracze mięśniowe.

Jeśli pęcherz lub ujście przewodu pokarmowego są w danym momencie pełne, dno miednicy jest odruchowym wybawieniem.

Ponieważ dno miednicy jest również kontrolowane przez wolę, sami regulujemy funkcję opróżniania i jednocześnie skurcz mięśni zwieraczy.

Funkcja relaksacyjna

Przeciwieństwem funkcji zamykania mięśni dna miednicy jest ich funkcja otwierania i rozluźniania. Korzystamy z tej funkcji każdego dnia podczas wypróżniania moczu i stolca. Istnieje świadoma regulacja skurczu mięśni i rozluźnienia napięcia mięśniowego.

Funkcja rozwierania jest ważna u kobiet podczas porodu, gdy zwieracze i wejście do pochwy są rozluźnione.

Podobnie, funkcja rozluźnienia dna miednicy jest również ważna w kontekście stosunku płciowego i umożliwienia organowi płciowemu wejścia do pochwy kobiety.

Funkcje seksualne

Dno miednicy jest funkcjonalnie i strukturalnie połączone z narządami rozrodczymi miednicy małej. Odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu narządów płciowych oraz w doświadczaniu seksualności i stosunku płciowego zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.

Jego stan może wpływać na zdolność do erekcji u mężczyzn i doznania (wrażliwość, ból) u kobiet.

Dno miednicy może wpływać na funkcjonowanie narządów

Jeśli mięśnie dna miednicy nie są w fizjologicznym napięciu, prawidłowej pozycji i sile, może to mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie narządów miednicy.

Dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na mięśnie dna miednicy, które utrzymują odpowiednią pozycję i fizjologiczną funkcję narządów miednicy.

Przy zwiększonym napięciu mięśniowym i skurczu mięśni (usztywnienie włókien mięśniowych) może wystąpić niewystarczające ukrwienie dna miednicy.

Niewystarczający dopływ krwi i odruchowe skurcze mięśni gładkich naczyń krwionośnych i narządów mogą następnie prowadzić do niepożądanych objawów. Przykładem może być ból miednicy lub zaburzenia czynnościowe cyklu miesiączkowego, takie jak nadmiernie bolesne i nieregularne miesiączki.

I odwrotnie, nieodpowiednia aktywacja mięśni dna miednicy może prowadzić do osłabienia mięśni lub zwieraczy narządów.

Częstym objawem osłabienia dna miednicy jest ból miednicy, spontaniczny wyciek moczu, zwłaszcza podczas ruchu, kaszlu lub kichania. Osłabienie dna miednicy jest powszechne u kobiet po porodzie.

Stan, diagnozę i terapię osłabienia dna miednicy należy omówić ze specjalistą (ginekologiem, urologiem, fizjoterapeutą), jednak zawsze konieczne jest wykluczenie organicznej przyczyny problemu zdrowotnego, a następnie przepisanie terapii rehabilitacyjnej.

Istnieje wiele przyczyn dysfunkcji dna miednicy, do najczęstszych należą:

• Zmiany hormonalne i brak równowagi
• Nadwaga
• Nieprawidłowe ułożenie miednicy
• Brak równowagi mięśniowej i szkieletowej układu mięśniowo-szkieletowego
• Nadmierne nadużywanie mięśni miednicy
• Niewystarczająca aktywacja dna miednicy
• Nieprawidłowe oddychanie i regulacja ciśnienia
• Poród
• Klimakterium (okres menopauzy)

Możliwe objawy dysfunkcji dna miednicy:

• Wyciek moczu, nietrzymanie moczu
• Obniżenie narządów miednicy
• Ból w obrębie miednicy i kości ogonowej
• Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
• Zaburzenia cyklu miesiączkowego
• Ból podczas stosunku płciowego
• Zaburzenia erekcji
• Problemy z wypróżnianiem

Znaczenie dna miednicy u kobiet

Dno miednicy jest ważne ze względu na swoją funkcję stabilizującą i zwierającą dla obu płci w równym stopniu. Również u płci męskiej stan miednicy może wpływać na erekcję i doznania seksualne.

U kobiet ma jednak dodatkową funkcję w odniesieniu do cyklu menstruacyjnego i okresu ciąży.

U kobiet mięśnie dna miednicy mają dodatkowe znaczenie w odniesieniu do ich wpływu na cykl menstruacyjny, okres ciąży (ciąża) i faktyczny poród dziecka. Mięśnie dna miednicy odgrywają również rolę w rekonwalescencji po porodzie.

Przeciążenie, osłabienie lub nieprawidłowe ułożenie mięśni dna miednicy może mieć zauważalny wpływ na kobiecy cykl. Dlatego zaleca się wykluczenie przyczyny organicznej u ginekologa w przypadku wystąpienia zaburzeń i problemów związanych z cyklem miesiączkowym.

Jeśli spektrum diagnoz zostanie wykluczone, zalecana jest fizjoterapia (rehabilitacja) w ginekologii.

Rehabilitacja dna miednicy

Rehabilitacja dna miednicy polega na dokładnej analizie kinezjologicznej układu mięśniowo-szkieletowego, diagnozie stanu dna miednicy, miednicy, a następnie ustaleniu terapii rehabilitacyjnej.

Podczas fizjoterapii dna miednicy terapeuta stosuje delikatne techniki manualne i mobilizacyjne w obrębie kręgosłupa i miednicy, techniki miękkie i mięśniowo-powięziowe. Możliwe jest również zastosowanie pomocniczych zabiegów fizykoterapeutycznych (termoterapia, hydroterapia, elektroterapia...).

Głównym celem terapii rehabilitacyjnej dna miednicy i miednicy jest kinezyterapia - leczenie ćwiczeniami.

Podczas sesji z fizjoterapeutą i samodzielnie w domu pacjent wykonuje określone ćwiczenia i pozycje w celu wyeliminowania nierównowagi mięśni w okolicy miednicy.

W ramach diagnostyki i terapii relaksacyjnej możliwe jest również zastosowanie określonej techniki przez zwieracz odbytu pacjentki (per rectum).

W fizjoterapii ginekologicznej możliwe jest również zastosowanie techniki diagnostycznej przez otwór pochwowy (per vaginam), nie jest to jednak warunek poddania się rehabilitacji.

Fizjoterapia ginekologiczna zajmuje się również dziedziną położnictwa, oferuje świadczenia zdrowotne dla kobiet po porodzie i w okresie połogu.

Polega na wzmocnieniu dna miednicy, likwidacji diastazy brzucha (rozejścia się mięśni brzucha), pielęgnacji blizn i przyspieszeniu powrotu kobiety do normalnego życia.

Rehabilitacja ginekologiczna rozciąga się również na obszar chirurgii w zakresie operacji uroginekologicznych i późniejszej rekonwalescencji. Wykorzystuje elementy metody Ludmiły Mojżeszowej, ćwiczenia Kegla, metody leczenia DNS czy PNF.

Powodem poszukiwania fizjoterapeuty w ginekologii jest również bezpłodność czynnościowa - niemożność poczęcia przez długi czas pomimo dobrych organicznych wyników badań diagnostycznych.

W kontekście zaburzeń równowagi ruchowej dna miednicy należy uważać na:

• Przednią postawę miednicy (kaczy chód)
• Rozluźnione mięśnie brzucha
• Przeciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa
• Niewystarczająca aktywacja mięśni pośladkowych (pośladki, łańcuch tylny)
• Oddychanie z niewystarczającą aktywacją przepony

Aktywacja dna miednicy

Wskazówka: Skurcz i aktywacja mięśni dna miednicy jest podobna do zatrzymania przepływu moczu, skurczu policzków, powstrzymywania stolca lub u kobiet, skurczu wejścia do pochwy.

Izolowany skurcz dna miednicy

Pozycją wyjściową jest leżenie na plecach z kończynami dolnymi zgiętymi w stawach kolanowych i łopatkami przyklejonymi do maty. Nie ma przestrzeni między kręgosłupem a matą.

Głowa znajduje się w przedłużeniu kręgosłupa, a barki swobodnie spoczywają na macie z dala od uszu. Celem ćwiczenia jest izolowany skurcz dna miednicy.

Ćwiczący stara się uświadomić sobie i przyciągnąć / napiąć mięśnie dna miednicy, oddychać płynnie, używając oddychania brzuszno-miednicznego, a następnie rozluźnić mięśnie.

Podczas aktywacji dna miednicy zaleca się, aby mięśnie pośladkowe były izolowane podczas ćwiczenia.

Mostek z aktywacją dna miednicy

Pozycja podstawowa jest taka sama jak w poprzednim ćwiczeniu. Kolana ugięte, łopatki oparte o matę, kręgosłup przyklejony do maty. Stawy kolanowe na równi z szerokością stawów biodrowych. Ramiona ułożone luźno przy ciele, dłońmi w dół.

Miednica jest stopniowo unoszona w kierunku sufitu. Łopatki pozostają podparte przez cały czas trwania ćwiczenia.

W górnej pozycji mostka następuje izolowany skurcz mięśni dna miednicy i aktywacja mięśni pośladkowych. Z wydechem ćwiczący opada z powrotem na matę i rozluźnia aktywowane mięśnie.

Ćwiczenia rozluźniające obszar miednicy

Ćwiczenie w pozycji dziecka

Podstawową pozycją jest leżenie na plecach, kończyny dolne są w powietrzu i naturalnie zgięte w stawach kolanowych. Kręgosłup jest przyklejony do maty. Głowa jest w wyobraźni w przedłużeniu kręgosłupa.

Pacjentka ze splecionymi rękoma obejmuje własne kolana tak, że jej stawy łokciowe są wyprostowane. Z tej pozycji następnie przyciąga kolana do klatki piersiowej tak, że kręgosłup szyjny i kość ogonowa znajdują się poza matą.

Po około 5 sekundach swobodnego oddychania w tej pozycji, pacjentka rozluźnia się i powraca do pozycji podstawowej lub kładzie kończyny dolne na macie. Stawy kręgosłupa szyjnego, miednicy i kości ogonowej są zautomatyzowane.

Ćwiczenie w pozycji żaby

Pozycją wyjściową jest leżenie na brzuchu z wyciągniętymi kończynami dolnymi i rozłożonymi kończynami górnymi, tak aby tułów znajdował się w przybliżeniu pod kątem prostym. Głowa znajduje się w przedłużeniu kręgosłupa i jest lekko obrócona w prawą stronę.

Następnie ćwiczący zgina prawą dolną nogę w stawie kolanowym. Zgięte kolano jest wyginane w wyimaginowany łuk wzdłuż maty w kierunku ciała przy klatce piersiowej i żebrach. Możliwe jest użycie rąk do przyciągnięcia kolana do ciała.

W tej pozycji żaby, ćwiczący utrzymuje kolano przez kilka sekund, oddychając swobodnie, a następnie powoli przywraca kolano do pozycji wyjściowej. Następnie zmienia nogi, obracając głowę na przeciwną stronę.

Kręgosłup, żebra i stawy biodrowe są rozciągnięte i zautomatyzowane.

Ćwiczenia aktywujące i rozluźniające dno miednicy

Ćwiczenie wykonywane jest w pozycji leżącej na brzuchu z wyciągniętymi kończynami dolnymi. Głowa skierowana jest w stronę maty lub lekko obrócona na bok. Dłońmi ćwiczący chwyta mięśnie pośladkowe.

Mięśnie dna miednicy są aktywowane i wciągane, podczas gdy połówki pośladków kurczą się razem. Po kilku sekundach skurczu uścisk zarówno mięśni dna miednicy, jak i mięśni pośladkowych zostaje zwolniony wraz z wydechem.

Podczas wydechu i rozluźniania mięśni, rozciągamy (otwieramy) mięśnie pośladkowe lekko w górę w kierunku kręgosłupa własnymi rękami. Włókna mięśniowe dna miednicy są aktywowane, a następnie rozluźniane.