Czym są halucynacje i urojenia? Dlaczego się pojawiają? Diagnoza i leczenie

Etiologia ich występowania jest bardzo zróżnicowana, od wpływu alkoholu i środków odurzających, po zaburzenia psychiatryczne czy neurologiczne.

Przyczyny halucynacji, diagnozę, leczenie, psychoterapię i wiele innych ciekawych informacji można znaleźć w artykule.

Halucynacja, urojenie czy złudzenie?

Zarówno halucynacje, jak i urojenia są zaburzeniami percepcji zmysłowej i myślenia. Osoba nimi dotknięta jest przekonana, że stan ten jest prawdziwy. Oba stany są podobne i mogą być ze sobą ściśle powiązane.

Urojenia

Urojenie to fałszywe, chorobliwie stworzone przekonanie. Osoba dotknięta chorobą nie może być przekonana, że nie jest ono prawdziwe. To zaburzenie myślenia często występuje szczególnie w schizofrenii. Może być objawem wielu innych zaburzeń neuropsychiatrycznych.

Urojenia często dotyczą bycia pod wpływem, kontrolowanym, nadprzyrodzonym lub bycia pod kontrolą. Urojenia reprezentują zatem uporczywą wiarę w coś, co jest fałszywe lub bezpodstawne. Jest to zaburzenie myślenia.

Halucynacje

Halucynacja to fałszywe, zniekształcone postrzeganie rzeczywistości i rzeczywistych sytuacji, przedmiotów lub podmiotów. Halucynacje mogą obejmować wszystkie ludzkie zmysły, takie jak wzrok, słuch, węch, dotyk, a nawet smak.

Słowo halucynacja pochodzi od łacińskiego słowa "alucinari", które oznacza "błądzenie umysłu".

Halucynacje są spowodowane reakcją chemiczną lub nieprawidłowościami w mózgu danej osoby. Halucynacje są objawem niektórych zaburzeń psychicznych, takich jak psychoza lub schizofrenia. Mogą być jednak również bezpośrednim skutkiem używania substancji uzależniających i halucynogennych.

Halucynacje mogą być bardzo nieprzyjemne i niepokojące dla danej osoby (pająki, węże, duchy, głosy, zapachy...).

Urojenia

Podczas gdy urojenia są zaburzeniem myślenia, złudzenia i halucynacje są określane jako zaburzenia percepcji. W obu tych przypadkach osoba postrzega rzeczywistość w zniekształcony sposób. W przeciwieństwie do halucynacji, złudzenia opierają się na prawdziwym obiekcie. Mózg postrzega obiekt, ale przetwarza go nieprawidłowo.

Halucynacje są spowodowane doświadczaniem czegoś, co tak naprawdę nie istnieje. Iluzje są spowodowane błędną interpretacją czegoś rzeczywistego. Iluzje to zniekształcone postrzeganie sytuacji i obiektów. Przykładem jest cień przypominający ducha lub postać. Pewien rodzaj iluzji jest również używany przez magików.

Halucynacje: rodzaje, rozkład i przyczyny

Halucynacje można podzielić na:

• Halucynacje słuchowe (dźwiękowe) - Jest to najczęstszy rodzaj halucynacji. Dana osoba słyszy dźwięki lub muzykę, które są dla niej rzeczywiste. Przykładami halucynacji słuchowych są kroki, uderzenia lub głosy ludzi. Niektóre osoby słyszą głosy nakazujące lub doradzające im zrobienie czegoś.
• Halucynacje wzrokowe (wizualne) - ten typ halucynacji obejmuje widzenie rzeczy, które nie są rzeczywiste. Należą do nich przedmioty, kształty, światła itp. Mogą one również obejmować bardziej złożone halucynacje wzrokowe w postaci zwierząt, ludzi lub nadprzyrodzonych stworzeń podobnych do tych z bajek.
• Halucynacje dotykowe - w halucynacjach dotykowych osoba odczuwa pewien dotyk na swoim ciele. Zwykle jest to nieprzyjemne uczucie. Przykłady obejmują uczucie pełzania owadów po ciele, swędzenie, pieczenie lub ruch narządów wewnętrznych.
• Halucynacje węchowe (zapachowe) - w tych halucynacjach dana osoba może wyczuwać określone zapachy, które nie istnieją i nie są wyczuwane przez nikogo innego. Są to głównie nieprzyjemne obce zapachy i zapachy.
• Halucynacje smakowe - te halucynacje wywołują odczucie smaków w ustach, które w większości przypadków są obce lub nieprzyjemne dla danej osoby.

Przyczyny halucynacji

Etiologia halucynacji jest bardzo zróżnicowana i wieloczynnikowa. Mogą one być tymczasowymi, krótkotrwałymi przyczynami lub objawami długotrwałych chorób.

Tymczasowe przyczyny halucynacji:

• Wpływ alkoholu
• Wpływ narkotyków (marihuana, LSD, amfetamina, heroina, kokaina i inne różne halucynogeny)
• Poważne odwodnienie i wyczerpanie organizmu
• Silne zjawiska emocjonalne (smutek, trauma)
• Deprywacja snu
• Skutki znieczulenia
• Wysoka gorączka (szczególnie u dzieci i osób starszych)

Choroby jako przyczyny halucynacji

Poważne fizyczne choroby organiczne mogą powodować pewne halucynacje. Należą do nich nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wątroby, nerek i innych narządów.

Ponadto choroby układu nerwowego, takie jak neurodegeneracyjna choroba Parkinsona w zaawansowanym stadium, choroba Alzheimera lub rodzaj padaczki z napadami padaczkowymi.

Halucynacje są głównie objawem niektórych diagnoz psychiatrycznych. W chorobach psychicznych, takich jak zespół stresu pourazowego lub schizofrenia, wielu pacjentów ma halucynacje wzrokowe i słuchowe.

Ponadto, zaburzenia urojeniowe i różne zaburzenia psychotyczne.

Przykłady chorób z możliwym występowaniem halucynacji:

• Schizofrenia
• Zespół pourazowy
• Demencja
• Choroba Alzheimera
• Choroba Parkinsona
• Padaczka
• Narkolepsja
• Choroba afektywna dwubiegunowa
• Psychoza
• Depresja psychotyczna

Urojenia: rodzaje, podziały i przyczyny

Urojenia i halucynacje występują głównie jako objawy zaburzeń psychicznych (psychiatrycznych) i neurologicznych. Schizofrenia lub choroba psychotyczna są również przykładami.

W oparciu o ich charakter, urojenia można podzielić na:

• Urojenia ekspansywne - Jednostka przecenia swoje prawdziwe cechy. Ma poczucie wyolbrzymionej mocy, zdolności i wyjątkowości. Urojenia ekspansywne dzielą się na megalomańskie (przecenianie własnego znaczenia), religijne (wiara w pochodzenie), ekstrapotencjalne (przecenianie własnych mocy), reformatorskie (przekonania o dokonaniu rewolucyjnych zmian w społeczeństwie) i inne.
• Urojenia depresyjne - Jednostka z kolei podlega bezpodstawnym przekonaniom o własnej nieistotności i słabości. Są one dalej podzielone na urojenia mikromaniczne (niedocenianie siebie), hipochondryczne (przekonania o chorobie), autoagresywne (bezsensowne obwinianie siebie), lękowe (strach przed katastroficznymi i negatywnymi wydarzeniami), dysmorfofobiczne (przekonania o negatywnym wyglądzie części ciała) i inne.
• Urojenia paranoidalne - dzielą się na prześladowcze (przekonania o byciu prześladowanym i podsłuchiwanym przez inną osobę), transformacyjne (przekonania o zmianie osobowości i ciała), metamorficzne (przekonania o zmianie w inną istotę lub zwierzę), emulacyjne (nieuzasadniona chorobliwa zazdrość) i inne.

Etiologia urojeń

Urojenia występują głównie u osób z chorobami neurologicznymi i psychiatrycznymi. Przykładami są zaburzenia neurodegeneracyjne (choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane, choroba Picka...) oraz inne choroby układu nerwowego i naczyniowego (nowotwór, krwotok, uraz, miażdżyca...).

Ponadto mogą wystąpić w ciężkich chorobach metabolicznych i endokrynologicznych (zespół Addisona, Cushinga...), niedoborach witamin (B12, kwas foliowy) oraz narażeniu na psychoaktywne środki odurzające, narkotyki i toksyny.

Diagnoza i leczenie halucynacji i urojeń

Halucynacje i urojenia to zaburzenia percepcji i myślenia. Pacjent jest przekonany, że są one rzeczywistością. Niezależnie od tego, czy jest to stan krótkotrwały czy długotrwały, konieczna jest profesjonalna ocena stanu zdrowia. W razie potrzeby należy ustalić plan terapeutyczny.

Początkowo lekarz przeprowadzi kompleksowy wywiad medyczny, oceni podstawowy stan zdrowia pacjenta i objawy kliniczne. Lekarz weźmie pod uwagę objawy opisane przez pacjenta. Najprawdopodobniej pacjent zostanie skierowany do specjalisty - neurologa lub psychiatry.

Diagnoza halucynacji i urojeń jest zwykle stawiana w wywiadzie z psychiatrą. Badanie neurologiczne może być wskazane w celu wykluczenia organicznej przyczyny halucynacji.

Dokładna diagnoza i znajomość etiologii halucynacji jest niezbędna do ustalenia planu leczenia i pomocy pacjentowi.

Leczenie zaburzeń psychicznych polega przede wszystkim na sesjach z terapeutą, modyfikacji stylu życia i terapii lekowej.

• Terapia lekowa
• Psychoterapia
• Modyfikacja stylu życia

Farmakoterapia jest stosowana głównie w celu złagodzenia nieprzyjemnych objawów choroby (schizofrenia, choroba Alzheimera, psychoza, demencja, depresja...). W przypadku przyczyny organicznej w sensie znalezienia w ośrodkowym układzie nerwowym możliwe jest również leczenie chirurgiczne.

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki) to rodzaj leków stosowanych głównie w leczeniu psychoz, zaburzeń myślenia (urojenia) i percepcji (halucynacje). Ich działanie polega głównie na oddziaływaniu na receptory dopaminy i serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym.

Leki przeciwdepresyjne to leki, które poprawiły możliwości leczenia zaburzeń depresyjnych i lękowych ze względu na ich wpływ na reakcje chemiczne mózgu.

Często stosuje się skojarzone leczenie farmakologiczne (leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne...) i psychoterapię (terapia poznawczo-behawioralna).

Psychoterapia polega na budowaniu bliskiej relacji terapeutycznej między terapeutą a osobą cierpiącą na urojenia lub halucynacje. Wymaga ona zainteresowania i współpracy ze strony pacjenta.

Psychoterapia sprzyja radzeniu sobie z niepożądanymi stanami, lękiem i patologicznym myśleniem z urojeniami. W rezultacie poprawia ogólną jakość życia pacjenta.

Kilka czynników ma kluczowe znaczenie przy wyborze dokładnego rodzaju psychoterapii. Psychoterapeuta może zasugerować pacjentowi rodzaj terapii i metody w odniesieniu do jego problemu zdrowotnego i osobowości. Pacjent decyduje, co najbardziej mu odpowiada, na podstawie informacji przekazanych przez terapeutę.

Kiedy należy szukać profesjonalnej pomocy u lekarza?

Jeśli ty lub ktoś, kogo znasz, doświadcza jakiegokolwiek rodzaju halucynacji lub urojeń, wskazana jest ocena medyczna. Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne.

Halucynacje mogą być niebezpieczne, więc nie wstydź się rozmawiać o nich z bliskimi i specjalistą.

Halucynacje mogą powodować uczucie niepokoju, paranoi i strachu, co z kolei może prowadzić do znacznego obniżenia komfortu codziennego życia.

Stan psychiczny zakłóca pracę i życie towarzyskie.

Nieleczone problemy ze zdrowiem psychicznym mogą powodować problemy w relacjach osobistych, życiu rodzinnym i zawodowym oraz na samym rynku pracy.